Στα πλαίσια των διατάξεων του ν. 4957/2022 (ΦΕΚ 141/Τ.Α’/21.7.2022)[1] που έχει ως αντικείμενο τον καθορισμό ενός ενιαίου πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ( Α.Ε.Ι.) της χώρας και στοχεύει – μεταξύ άλλων – στην ενίσχυση της αριστείας, της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα τους, όπως και στη μεγιστοποίηση της συμβολής τους στην υλοποίηση των εθνικών στρατηγικών και προτεραιοτήτων για την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας και ειδικότερα στην προώθηση της διασύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία, την οικονομία, τους λοιπούς ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς και τον παραγωγικό ιστό της χώρας, προβλέπεται η εκπόνηση βιομηχανικών διδακτορικών από υποψηφίους που τελούν σε συνεργασία με επιχείρηση ή βιομηχανία, που εδρεύει στην ημεδαπή και μπορεί να τα χρηματοδοτήσει στο σύνολο ή σε μέρος τους, με σκοπό την εξαγωγή ερευνητικών αποτελεσμάτων για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή υπηρεσιών, ενώ συγχρόνως προβλέπεται η δυνατότητα παράλληλης χρηματοδότησής τους από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 

✔ ΕΝΝΟΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ

Διδακτορικά που εκπονούνται από υποψηφίους διδάκτορες που πληρούν τις προϋποθέσεις εγγραφής σε προγράμματα διδακτορικών σπουδών[2] σε συνεργασία με επιχείρηση ή βιομηχανία, που εδρεύει στην ημεδαπή[3], και αφορούν τη διεξαγωγή βιομηχανικής ή εφαρμοσμένης έρευνας με σκοπό την εξαγωγή ερευνητικών αποτελεσμάτων για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή υπηρεσιών. 

✔ ΡΟΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Ή ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Η συνεργαζόμενη επιχείρηση ή βιομηχανία

– Καθοδηγεί τον υποψήφιο διδάκτορα μέσω ενός εκπροσώπου της με εμπειρία και γνώση σχετική με το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής.

– Συμμετέχει μέσω του εκπροσώπου της στις συνεδριάσεις της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής και της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής[4] εκφράζοντας τις απόψεις της, χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου.

– Συμμετέχει στο πρωτόκολλο συνεργασίας που καταρτίζεται μεταξύ του Α.Ε.Ι. και του υποψηφίου διδάκτορα με το οποίο καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι συνεργασίας για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής και την εξαγωγή των ερευνητικών αποτελεσμάτων , τη χρήση υποδομών του εξοπλισμού του Α.Ε.Ι., καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κάθε συμβαλλόμενου μέρους.[5]

– Παρέχει τους χώρους της για τη δυνατότητα διεξαγωγής της ερευνητικής δραστηριότητας του υποψηφίου στο σύνολο ή σε μέρος αυτής κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής, με την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζονται η υποστήριξη και η καθοδήγηση από τον επιβλέποντα και εφαρμόζονται οι διατάξεις εσωτερικού κανονισμού του Α.Ε.Ι. και του προγράμματος σπουδών.

– Χρηματοδοτεί την εκπόνηση του βιομηχανικού διδακτορικού εν μέρει ή στο σύνολό του.

– Καταβάλει τις ασφαλιστικές εισφορές για τον υποψήφιο διδάκτορα, εκτός εάν η διατριβή χρηματοδοτείται για την εκτέλεση έργου μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.), οπότε οι εισφορές μπορεί να βαρύνουν τον προϋπολογισμό του χρηματοδοτούμενου έργου.

✔ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η εκπόνηση βιομηχανικών διδακτορικών μπορεί να χρηματοδοτείται συγχρόνως από πόρους του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας και από επιχειρήσεις ή βιομηχανίες που εδρεύουν ή λειτουργούν παράρτημα στην ημεδαπή.

✔ ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Ως έναρξη ισχύος των διατάξεων ορίζεται η 21 Ιουλίου 2022, ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 4957/2022.

*Σημειώνεται ότι ειδικότερα ζητήματα σχετικά με την εκπόνηση βιομηχανικών διδακτορικών που χρηματοδοτούνται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα καθοριστούν με κοινή απόφαση του Υπουργού οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Ν. 4957/2022: «Νέοι ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις».

[2] Σύμφωνα με το άρθ. 92 του ν. 4957/2022 δικαίωμα υποβολής για αίτηση σε διδακτορικές σπουδές- που θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τον τίτλο και το αντικείμενο της διατριβής καθώς και τον προτεινόμενο επιβλέποντα-  έχει όποιος είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος από Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αλλοδαπής και εφόσον επιλεγεί με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος που έχει αναλάβει την υποστήριξη του προγράμματος των σπουδών. Η διάρκεια τη διατριβής δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 3 έτη και μεγαλύτερη από 6 έτη (άρθ.93).

[3] Προβλέπεται η δυνατότητα λειτουργίας παρατήματος της επιχείρησης ή της βιομηχανίας στην ημεδαπή.

[4] Η τριμελής συμβουλευτική επιτροπή με μέλη που έχουν το ίδιο ή συναφές γνωστικό αντικείμενο με τον υποψήφιο διδάκτορα ασκεί έργο επίβλεψης σε αυτόν ενώ η επταμελής εξεταστική επιτροπή κρίνει και αξιολογεί τη διδακτορική διατριβή.

[5] Στα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνονται και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου που διεξάγεται κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής.