Απόφαση: της 12ης Ιανουαρίου 2016 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) επί της υποθέσεως Barbulescu v Romania
- O Bogdan Barbulescu απολύθηκε από την εταιρεία στην οποία εργαζόταν κατόπιν καταγγελίας, από αυτή, της μεταξύ τους καταρτισθείσης συμβάσεως εργασίας. Το λόγο της καταγγελίας αποτέλεσε η, εκ μέρους του εργαζομένου, χρησιμοποίηση του λογαριασμού του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου – που του είχε ζητηθεί να δημιουργήσει στο Yahoo Messenger, προκειμένου να απαντά σε e mails πελατών της εταιρείας – για προσωπικούς λόγους και κατά παράβαση του κανονισμού εσωτερικής λειτουργίας της εταιρείας. Ο εργοδότης άρχισε να παρακολουθεί τον λογαριασμό του εργαζομένου του για να επιβεβαιώσει τις υποψίες του ότι ο τελευταίος δεν χρησιμοποιούσε τον ως άνω λογαριασμό αποκλειστικώς για επαγγελματικό σκοπό, χωρίς ωστόσο να ενημερώσει τον εργαζόμενο για την καταγραφή των ηλεκτρονικών συνομιλιών του. Ο εργαζόμενος προσέφυγε στα εθνικά δικαστήρια της Ρουμανίας, του πρώτου και του δεύτερου βαθμού, αμφισβητώντας το κύρος της καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας, χωρίς όμως να πετύχει την ικανοποίηση του αιτήματός του. Ακολούθως, προσέφυγε στο ΕΔΔΑ, ισχυριζόμενος ότι η παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής του και της αλληλογραφίας του από τον εργοδότη του παραβιάζει τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που ορίζει ότι: «Παν πρόσωπο δικαιούται εις τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του».
- Με την ανωτέρω απόφασή του, το ΕΔ απέρριψε την προσφυγή του Barbulescu, κρίνοντας ότι οι αρχές του κράτους της Ρουμανίας δεν απέτυχαν να βρουν τη δίκαιη ισορροπία μεταξύ των αντιτιθέμενων δικαιωμάτων του εργαζομένου και του εργοδότη του, στο ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως που έχει το κράτος. Στην τελική αυτή παραδοχή, το ΕΔΔΑ κατέληξε με τις ακόλουθες παραδοχές και εκτιμήσεις:
- Τα εθνικά δικαστήρια της Ρουμανίας εξέτασαν το παράπονο και τα επιχειρήματα του εργαζομένου – προσφεύγοντος και έκριναν ορθώς ότι ο εργοδότης ενήργησε στο πλαίσιο του διευθυντικού του δικαιώματος κατά τον εθνικό εργατικό κώδικα και ότι ο εργαζόμενος – προσφεύγων είχε χρησιμοποιήσει το λογαριασμό στο Yahoo messenger κατά τη διάρκεια του εργασιακού ωραρίου παραβαίνοντας, τοιουτοτρόπως, τα συμβατικά του καθήκοντα.
- Τα εθνικά δικαστήρια έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι ο εργοδότης εισήλθε στον ανωτέρω λογαριασμό με την πεποίθηση ότι αυτός περιείχε πληροφορίες και μηνύματα που σχετίζονταν με επαγγελματικά θέματα, καθόσον είχε ζητήσει να δίδονται, μέσω του λογαριασμού, συμβουλές στους πελάτες του και, συνεπώς, έδρασε εντός του πλαισίου του διευθυντικού δικαιώματός του.
- Παρ’ ότι ήταν αληθές ότι δεν προκλήθηκε ζημιά στον εργοδότη κρίθηκε, πως δεν ήταν παράλογο για έναν εργοδότη να θέλει να διαπιστώσει ότι οι εργαζόμενοι εκπληρώνουν τις επαγγελματικές υποχρεώσεις τους κατά τη διάρκεια των εργασίμων ωρών.
- Η παρακολούθηση του εργοδότη ήταν περιορισμένη, αφού δεν εξετάσθηκαν άλλα δεδομένα, που είχε φυλάξει και τακτοποιήσει στον υπολογιστή του ο εργαζόμενος, και υπ’ αυτή την έννοια κρίθηκε ως γενόμενη στο μέτρο του αναγκαίου και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας.
- Το περιεχόμενο των συνομιλιών του εργαζομένου δεν ήταν αποφασιστικό στοιχείο για τα εθνικά δικαστήρια και στο αντίγραφο αυτών που χρησιμοποιήθηκε από τον εργαζόμενο ως αποδεικτικό στοιχείο παραβιάσεως των δικαιωμάτων του, δεν περιείχοντο, όπως και στις αποφάσεις των ως άνω δικαστηρίων οι ταυτότητες των συνομιλητών του εργαζομένου και ότι αυτός δεν έδωσε πειστικές εξηγήσεις γιατί χρησιμοποίησε το Yahoo messenger για προσωπικούς σκοπούς.
Σημείωση. Το ΕΔΔΑ, που συνεδριάζει σε Επιτροπές (κηρύσσουν απαράδεκτη ή διαγράφουν από το πινάκιο ατομικές προσφυγές), Τμήματα και Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως (αποφαίνονται επί του παραδεκτού και της ουσίας των ατομικών προσφυγών) επιλαμβάνεται μόνο προσφυγών που προσβάλλουν ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής διατάξεων της ΕΣΔΑ (που κυρώθηκε με το νδ 53/1974) και των προσαρτημένων σ’ αυτήν Πρωτοκόλλων. Στο πλαίσιο της εν λόγω δικαιοδοτικής παρεμβάσεώς του μπορεί, κατά περίπτωση, να προσφύγει σε συναφείς διατάξεις του ενωσιακού δικαίου (όπως, των οδηγιών περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, του Χάρτη των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων) ή άλλων διεθνών συμβάσεων για άντληση επιχειρημάτων προς αιτιολόγηση και τεκμηρίωση των αποφάσεών του.
Εντός τρίμηνης προθεσμίας από της εκδόσεως της αποφάσεως του Τμήματος, κάθε διάδικος μπορεί, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να ζητήσει την παραπομπή της υποθέσεως ενώπιον του Τμήματος της Ευρείας Σύνθεσης. Το Τμήμα αυτό δέχεται την αίτηση εάν κρίνει ότι η υπόθεση θέτει σοβαρό ζήτημα αναφορικώς με την ερμηνεία και την εφαρμογή της ΕΣΔΑ ή των Πρωτοκόλλων της ή ακόμα ένα σοβαρό ζήτημα γενικής φύσεως. Εν προκειμένω, δεν ζητήθηκε η παραπομπή της υποθέσεως στο ως άνω Τμήμα και η ανωτέρω απόφαση κατέστη οριστική και δημοσιευτέα.
