Επιδίκαση υπέρμετρης δικαστικής δαπάνης από αλλοδαπό δικαστήριο και διεθνής δημόσια τάξη

16 Ιουλίου, 2020

Ο Άρειος Πάγος (Α2 πολιτικό τμήμα) με την πρόσφατη 579/2019 απόφασή του είχε την ευκαιρία να εφαρμόσει και ερμηνεύσει την Ενωσιακή νομοθεσία[1] για την ελεύθερη εντός ΕΕ κυκλοφορία των δικαστικών αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, διατυπώνοντας ενδιαφέρουσες σκέψεις περί του λόγου αρνήσεως της αναγνώρισης και εκτέλεσης που ανάγεται σε προφανή αντίθεση στην δημόσια τάξη του κράτους, όπου επιδιώκεται η αναγνώριση/εκτέλεση.

Ο ΑΠ εκκινεί από την αφετηρία, που διαπνέει το σύνολο της κρίσης του, ότι απαγορεύεται η επί της ουσίας αναθεώρηση  της αλλοδαπής απόφασης, σε συνδυασμό και με την στενή ερμηνεία κάθε εμποδίου στην επίτευξη των σκοπών του Κανονισμού.

Επιβεβαιώνοντας την κρίση της Ολομέλειας[2] ότι κρίσιμη είναι η  διεθνής δημόσια τάξη του άρθρου 33 ΑΚ, όπως αυτή, ωστόσο, διαμορφώνεται διεπόμενη όχι από πνεύμα ακραιφνώς εθνικό, αλλά προσανατολισμένο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και προοπτική, η εξεταζόμενη απόφαση οικοδομεί την κρίση της διατυπώνοντας σημαντικές κατευθυντήριες γραμμές. Στο πλαίσιο αυτό, αποφαίνεται ότι το κώλυμα της δημόσιας τάξης, αποτελώντας το τελικό μέτρο και όχι τον κανόνα, επεμβαίνει μόνον όταν η αντίθεση αποβαίνει «ανυπόφορη και αβάσταχτη», ώστε η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των δικαστικών αποφάσεων να δύναται να υποχωρήσει μόνο υπό ακραίες συνθήκες ιδιάζουσας βαρύτητας. Συνακόλουθα, και  η απλή επίκληση σοβαρών οικονομικών επιπτώσεων εις βάρος των εναγομένων δεν στοιχειοθετεί αντίθεση στη δημόσια τάξη.

Στην εξεταζόμενη περίπτωση η επιδίκαση από Αγγλικό δικαστήριο[3] πραγματικής (και όχι τιμωρητικής) δικαστικής δαπάνης της τάξεως των 76.000,00 λιρών Αγγλίας, υπερβαίνουσα το αντικείμενο των 40.000,00 λιρών, κρίθηκε από τον ΑΠ ως μη αντικείμενη στην εγχώρια δημόσια τάξη[4] υπό την παραπάνω έννοια. Και τούτο με έρεισμα το ακόλουθα σκεπτικό:

α/ επρόκειτο για πραγματική δαπάνη, η μη αποκατάσταση της οποίας μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικώς για τον ενάγοντα, με αποτέλεσμα τη στέρηση του δικαιώματος για αποτελεσματική έννομη προστασία[5]

β/ η ρύθμιση της δικαστικής δαπάνης δεν εκφράζει πρωταρχικής σημασίας αντιλήψεις του νομοθέτη∙ και

γ/ τυχόν σύγκριση της επιδικασθείσας πραγματικής δικαστικής δαπάνης με τις αντίστοιχες δαπάνες και αμοιβές της εγχώριας πραγματικότητας θα ισοδυναμούσε με απαγορευμένη αναδίκαση.

Για τον τελευταίο λόγο ο ΑΠ δεν δέχθηκε συνδρομή του κωλύματος αναγνώρισης και εκτέλεσης της δημόσιας τάξης και ως προς το ύψος της επιδικασθείσας κύριας αξίωσης  περί αποκατάστασης ηθικής βλάβης, απορρίπτοντας τους αντίθετους, γενόμενους δεκτούς ωστόσο  από το Εφετείο, ισχυρισμούς που μέσω επίκλησης της αρχής της αναλογικότητας ανάγονταν σε σύγκριση με τα συνήθως επιδικαζόμενα από τα εγχώρια δικαστήρια ποσά για την αιτία αυτή.

Τέλος, αξιοσημείωτο είναι και το πραγματικό υπόβαθρο της διαφοράς, που αφορούσε προσβολή της προσωπικότητας από δημοσίευμα διαδικτυακής έκδοσης σοβαρής Ελληνικής εφημερίδας εις βάρος διεθνώς δραστηριοποιούμενου επιχειρηματία, η οποία έλαβε χώρα στην Αγγλία, λόγω πρόσβασης σε αυτό από το εκεί Ελληνόφωνο κοινό. Σημειωτέον ότι η εναγομένη δημοσιογράφος ερημοδίκησε στην ενώπιον του εκδόντος Αγγλικού δικαστηρίου διαδικασία[6], προσβλέποντας ενδεχομένως στην αδυναμία αναγνώρισης και εκτέλεσης στην Ελλάδα. Η τακτική αυτή, παρά την προσωρινή ευόδωσή της, και μόνον ενώπιον του δευτεροβάθμιου εκ των εγχώριων δικαστηρίων ουσίας, δεν  ευδοκίμησε ενώπιον του Ακυρωτικού.

____________________________________________________

[1] Στη συγκεκριμένη περίπτωση είχε εφαρμογή ο Κανονισμός 44/2001, ο οποίος πλέον ισχύει, ως αναδιατυπώθηκε δια του Κανονισμού 1215/2012. Το εν προκειμένω αντιμετωπισθέν ζήτημα της πρόσκρουσης της κρίσης του αλλοδαπού δικαστηρίου στην εγχώρια δημόσια τάξη δεν διαφοροποιείται και υπό τις δύο μορφές του Κανονισμού.

[2] ΟλΑΠ 11/2009: θεμελιώδεις κανόνες και αρχές που επικρατούν κατά τον κρίσιμο χρόνο στη χώρα και απηχούν τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτειακές, πολιτικές, θρησκευτικές, ηθικές και άλλες αντιλήψεις που διέπουν τον βιοτικό ρυθμό αυτής και αποτελούν το φράγμα που αποτρέπει τη διαταραχή του ρυθμού αυτού με την εκτέλεση της αλλοδαπής απόφασης ή και δια μέσου αυτής την εφαρμογή κανόνων αλλοδαπού δικαίου, δυνάμενους να προξενήσουν την ίδια διαταραχή .

[3] Σε υπόθεση εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού.

[4] Στο πλαίσιο της αρχής της αναλογικότητας.

[5] Κατοχυρωμένο κατ’ άρθρο 6 παρ.1 ΕΣΔΑ και 20 Σ

[6] Κάτι που εκτιμήθηκε από αυτό ως περιφρόνηση του δικαστηρίου και έλλειψη μεταμέλειας, με επίπτωση στην τελική του κρίση

Για περισσότερες πληροφορίες

Επικοινωνήστε με τη γραμματεία της Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών στο τηλ.: 213 017 5600, ή στείλτε mail στο info@sioufaslaw.gr και θα επικοινωνήσουμε άμεσα μαζί σας.

Σιούφας & Συνεργάτες | Γιώργος Σιούφας | Μαρίος Σιούφας

Μοιραστείτε το:

Το Newsletter μας

Τελευταίες Νομικές Ενημερώσεις

Θέλετε να συζητήσουμε περισσότερο για το άρθρο μας;
Συμπληρώστε τα στοιχεία επικοινωνίας σας
και εξειδικευμένος συνεργάτης μας
θα επικοινωνήσει μαζί σας σήμερα
μεταξύ 15:00 - 17:00.