Με τον Αναγκαστικό Νόμο 86/1967, όπως αυτός ισχύει σήμερα, με το άρθρο 1 ορίζεται: «όποιος έχει νόμιμη υποχρέωση για την καταβολή ασφαλιστικών (εργοδοτικών) εισφορών (περ.1) ή παρακρατεί εισφορές εργαζομένων και δεν τις καταβάλλει ή δεν τις αποδίδει (περ, 2) στους Οργανισμούς, που οφείλονται εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος διώκεται ποινικά και εναντίον του απειλούνται ποινές φυλάκισης και χρηματικές (ποινές)» και σύμφωνα με το άρθρο 2: «εάν καταβάλλει τις οφειλές οποτεδήποτε, μέχρι το πέρας της ποινικής δίκης, το αξιόποινο εξαλείφεται και η δικογραφία τίθεται στο αρχείο)» (ΣΣ: σε ελεύθερη απόδοση)
Το χρονικό διάστημα υποχρέωσης της καταβολής είναι ένας μήνας από τότε που οι εισφορές κατέστησαν απαιτητές. Σε οφειλές άνω των 150.000 ευρώ είναι ένας μήνας έως το 1/3 του χρόνου, που προβλέπεται για να συμπληρωθεί η παραγραφή της εκάστοτε οφειλής.
Επί μη καταβολής η επαπειλούμενη ποινή φυλάκισης είναι τουλάχιστον 3 μήνες και χρηματική ποινή και επί παρακράτησης και μη καταβολής, που από τον νόμο χαρακτηρίζεται ως αδίκημα υπεξαίρεσης, η ποινή φυλάκισης είναι τουλάχιστον 6 μήνες και χρηματική ποινή. Τα ποσά των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, πρέπει να ξεπερνούν τις 20.000 Ευρώ και 10.000 Ευρώ, αντίστοιχα (και για τις δύο περιπτώσεις στις κατά τα ανωτέρω αναφορές, υπό τις περιπτ.1 και 2 του άρθρου 1).
Για τους εργοδότες, που δεν είναι φυσικά πρόσωπα και συγκεκριμένα για τις ανώνυμες εταιρίες τα φυσικά πρόσωπα, που θεωρούνται αυτουργοί και υπεύθυνοι του σχετικού αδικήματος είναι:
α) οι διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι,
β) οι διοικητές, οι γενικοί διευθυντές ή διευθυντές,
γ) γενικά κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών και τέλος
δ) -αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα- τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα, που αναφέρονται στα άρθρα 1 και 2 του Νόμου και εφόσον κατά το χρόνο διάπραξης του αδικήματος είχαν μία εκ των προαναφερομένων ιδιοτήτων.
Με πάγια νομολογία και ιδιαιτέρως με αποφάσεις του Ανωτάτου Ακυρωτικού, όπως αυτές εκδόθηκαν σε αιτήσεις αναίρεσης επί αποφάσεων κατώτερων ποινικών δικαστηρίων [1459/2013-αναιρεί (επί απόφασης Τριμ.Πλημ.Αθηνών), 1061/2013-απορρίπτει (επί απόφασης Τριμ.Πλημ.Θεσ/νίκης),881/2013-αναιρεί εν μέρει (επί απόφασης Τριμ.Πλημ.Αθηνών), 441/2013-απορρίπτει (επί απόφασης Τριμ.Πλημ.Αθηνών), 89/2013-αναιρεί (επί απόφασης Τριμ.Πλημ.Θεσ/νίκης)] έχει κριθεί ότι τα κρίσιμα περιστατικά για την διάπραξη του αδικήματος είναι η επαρκής αιτιολόγηση (θεμελίωση) των περιστατικών, που αφορούν τη σχετική νομοθετική πρόβλεψη και συγκεκριμένα:
- Η, ως προς συγκεκριμένο χρόνο υποχρέωσης καταβολής των εισφορών, απασχόληση, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, του/των ασφαλισμένου/ων,
- τα χρηματικά ποσά τα οποία, με βάση τις τακτικές αποδοχές, οφείλονταν να καταβληθούν στον Ασφαλιστικό Οργανισμό, ως εργοδοτικές ή εργατικές εισφορές και δεν καταβλήθηκαν ή παρακρατήθηκαν,
- τα πραγματικά περιστατικά από τα οποία να προκύπτει η θέση του προσώπου στην επιχείρηση αυτή ανάλογα με την νομική μορφή της και
- η εκ μέρους του σε καταστατικό ή διοικητικό επίπεδο υποχρέωση για παρακράτηση και απόδοση των εισφορών, χωρίς να αρκεί απλή αναφορά και χαρακτηρισμός του φυσικού προσώπου, απλά ως εργοδότη ή ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρίας.
Στις ανώνυμες εταιρίες ανάλογα με τις ειδικότερες διατάξεις που προσήκουν στη νομική του μορφή και το καταστατικό, το φυσικό αυτό πρόσωπο, που επέχει την νομική υποχρέωση για την καταβολή, προέρχεται, είτε από την εν ευρεία (Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, διευθύνοντες, εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι), είτε από την εν στενή έννοια (διοικητές, Γενικοί Διευθυντές, Διευθυντές, λοιποί εκπρόσωποι με αποφάσεις του ΔΣ) κατάσταση στελέχωσης της εταιρείας, αυτό το πρόσωπο θα θεωρηθεί, ως υπεύθυνο για την καταβολή των εργοδοτικών και εργατικών εισφορών και είναι ο κάθε φορά εργοδότης και -σε περίπτωση παράβασης των οικείων υποχρεώσεων του- αυτό το πρόσωπο θα θεωρηθεί, ως υπόλογο για την παράβαση, που προσδιορίζεται με τις διατάξεις του προαναφερόμενου ειδικού ποινικού (Αναγκαστικού) Νόμου.
