Προϋποθέσεις διαγραφής, από φορέα εκμεταλλεύσεως μηχανής αναζητήσεως πληροφοριών, συνδέσμων που οδηγούν σε προσωπικά δεδομένα

13 Νοεμβρίου, 2019

ΑΠΟΦΑΣΗ:         Της 24ης Σεπτεμβρίου 2019, επί της υποθέσεως C-136/17 του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.), μείζονος συνθέσεως.

  1. Το Συμβούλιο της Επικρατείας της Γαλλίας αντιμετώπισε ζητήματα εμπίπτοντα στο γενικό πλαίσιο του θέματος, λόγω της αρνήσεως της Εθνικής Επιτροπής Πληροφορικής και Ελευθεριών της Γαλλίας να απευθύνει προς τον Φορέα εκμεταλλεύσεως μηχανής αναζητήσεως πληροφοριών (εφεξής: «ο Φορέας») προειδοποιήσεις, με αντικείμενο τη διαγραφή διαφόρων συνδέσμων προς ιστοσελίδες, οι οποίες περιείχαν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα φυσικών προσώπων. Συναφώς με τα ζητήματα αυτά, υπέβαλε προδικαστικά ερωτήματα προς το Δ.Ε.Ε.  Κατά το ιστορικό των ερωτημάτων αυτών, οι ως άνω σύνδεσμοι οδηγούσαν:


α) Σε σατυρικό φωτομοντάζ, που είχε αναρτηθεί με χρήση ψευδωνύμου στο YouTube και παρουσίαζε διευθύντρια δημαρχείου στο πλευρό του δημάρχου, με γλαφυρή περιγραφή της προσωπικής τους σχέσεως, που επηρέασε την εξέλιξη της πολιτικής σταδιοδρομίας της διευθύντριας.

β) Προς άρθρο έγκριτης εφημερίδας, σχετικό με αυτοκτονία οπαδού της Εκκλησίας της Σαϊντολογίας, που αφορούσε τον υπεύθυνο των δημοσίων σχέσεων της Εκκλησίας αυτής, ιδιότητα που, έκτοτε, απέβαλε.

γ) Προς άρθρα, δημοσιευμένα σε έγκριτες εφημερίδες, που αφορούσαν πολιτικό πρόσωπο, το οποίο εβάρυνε κατηγορία παράνομης χρηματοδοτήσεως, από την οποία, όμως, απαλλάχθηκε και ο σχετικός φάκελος ετέθη στο αρχείο.

δ) Προς άρθρα δημοσιευμένα σε έγκριτες εφημερίδες, αφορώντα πρόσωπο καταδικασθέν σε στερητική της ελευθερίας ποινή 7 ετών και σε δεκαετή κοινωνική και δικαστική παρακολούθηση, για ασελγείς πράξεις εις βάρος ανηλίκων, με περιγραφή της ακροαματικής διαδικασίας της σχετικής δίκης.

  1. Το Δ.Ε.Ε. εξήτασε τα συναφή με το θέμα προδικαστικά ερωτήματα, υπό το πρίσμα της τότε ισχύουσας Οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 1995, λαμβάνοντας όμως υπ’ όψιν και τον ήδη ισχύοντα Καν. (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016, προκειμένου να διασφαλίσει ότι, οι απαντήσεις του θα είναι, σε κάθε περίπτωση, χρήσιμες για το αιτούν δικαστήριο και υπό το κράτος ισχύος του ως άνω Κανονισμού.


Ερμηνεύοντας τις διατάξεις των ως άνω ενωσιακών νομοθετημάτων, το Δ.Ε.Ε. κατέληξε στις ακόλουθες, ενδιαφέρουσες, παραδοχές:

α) Εν πρώτοις, και αναφορικώς με το ζήτημα, αν ο Φορέας αποτελεί υπεύθυνο επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και, υπό την ιδιότητα αυτή, υπόκειται στην, περί αυτών, οικεία νομοθεσία της Ε.Ε., περιέγραψε την δραστηριότητα του Φορέα.  Η δραστηριότητα αυτή συνίσταται, κατ’ έννοια, στον εντοπισμό πληροφοριών που δημοσιεύουν ή αναρτούν στο διαδίκτυο τρίτοι, στην αυτόματη ευρετηρίασή τους, στην προσωρινή αποθήκευσή τους, και, τελικώς, στη διάθεσή τους στους χρήστες του διαδικτύου με ορισμένη σειρά προτιμήσεως.

Υπό την ως άνω έννοια, η εν λόγω δραστηριότητα συνιστά «επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» και ο Φορέας που την ασκεί εμπίπτει στο πεδίο ρυθμίσεων των ως άνω ενωσιακών νομοθετημάτων.  Αναφορικώς όμως με το κρίσιμο ζήτημα του εύρους της ευθύνης του Φορέα, αυτός δεν είναι υπεύθυνος για την παρουσία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε δημοσιευθείσα από τρίτον ιστοσελίδα, αλλά για την ταξινόμηση της ιστοσελίδας αυτής και, ιδιαιτέρως, για την εμφάνιση του συνδέσμου προς αυτήν στον κατάλογο αποτελεσμάτων που προτείνεται στους χρήστες του διαδικτύου, κατόπιν αναζητήσεως με βάση το ονοματεπώνυμο φυσικού προσώπου.

β) Το δικαίωμα στην προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και των ευαίσθητων, που κατοχυρώνεται και στο άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι απόλυτο, αλλά υπόκειται σε στάθμιση κατά ρητή απαίτηση του ανωτέρω Κανονισμού, εν σχέσει με το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της πληροφορήσεως, το οποίο κατοχυρώνεται, ομοίως, στο άρθρο 11 του ως άνω Χάρτη.

Οι αιτήσεις διαγραφής συνδέσμου και το, κατά τον Κανονισμό «δικαίωμα στη λήθη», βρίσκουν έρεισμα στην ενωσιακή νομοθεσία και το σχετικό δικαίωμα τελεί υπό την εγγύηση των Κρατών μελών.  Η άσκηση του δικαιώματος αυτού υποχρεώνει τον Φορέα στη διαγραφή, ακόμη και όταν αυτή καθεαυτή η δημοσίευση των επιμάχων πληροφοριών στις ιστοσελίδες είναι νόμιμη.

Το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να αντιτάσσεται στην επεξεργασία των δεδομένων του και να ζητήσει να πάψει η επίμαχη πληροφορία να τίθεται στη διάθεσή του ευρέος κοινού, δεδομένου ότι, κατά κανόνα, το δικαίωμα αυτό υπερέχει, όχι μόνο του οικονομικού συμφέροντος του Φορέα, αλλά και του ενδιαφέροντος του κοινού να αποκτήσει πρόσβαση στην πληροφορία, στο πλαίσιο της αναζητήσεως βάσει του ονοματεπωνύμου του υποκειμένου των δεδομένων.  Εντούτοις, ο ανωτέρω κανόνας κάμπτεται όταν συντρέχουν λόγοι θεσμοθετημένης παρεκκλίσεως από τον κανόνα αυτόν, όπως λόγοι ουσιαστικού δημοσίου συμφέροντος ή λόγοι γενικού συμφέροντος, αναγόμενοι στην ελευθερία της εκφράσεως και της πληροφορήσεως, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας για δημοσιογραφικούς σκοπούς.

Οι τελευταίοι σκοποί επιτρέπουν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, των ειδικών κατηγοριών, προσώπου που διαδραματίζει ρόλο στον δημόσιο βίο.  Σε κάθε περίπτωση ανεκτής κατά τα ανωτέρω επεξεργασίας τηρείται, πάντα, η αρχή της αναλογικότητας.

Και στις ως άνω, όμως, περιπτώσεις, το υποκείμενο ενδέχεται να έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη διαγραφή του συνδέσμου, για λόγους που σχετίζονται με την προσωπική του κατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση, ο Φορέας οφείλει να εξακριβώνει, βάσει των λόγων ουσιαστικού δημοσίου συμφέροντος ή του ειδικού γενικού συμφέροντος, αν η εμφάνιση του συνδέσμου προς την επίμαχη ιστοσελίδα είναι απολύτως απαραίτητη για την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της πληροφορήσεως.

γ) Ο Φορέας οφείλει να κάνει δεκτή αίτηση διαγραφής συνδέσμου προς ιστοσελίδα που περιέχει πληροφορίες μιας επίμαχης διαδικασίας, στην περίπτωση που αυτές αφορούν προγενέστερο στάδιο αυτής και δεν ανταποκρίνονται, πλέον, στην παρούσα κατάσταση.

δ) Εφόσον διαπιστώνεται, στο πλαίσιο της εξακριβώσεως της συνδρομής λόγων ουσιαστικού δημοσίου συμφέροντος ή ειδικού γενικού συμφέροντος ότι, λαμβανομένου υπ’ όψιν του συνόλου των περιστάσεων της συγκεκριμένης υποθέσεως, τα θεμελιώδη δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων υπερέχουν αυτών περί ελευθερίας εκφράσεως και πληροφορήσεως των δυνητικώς ενδιαφερομένων χρηστών του διαδικτύου, ο Φορέας οφείλει να προβεί στη διαγραφή του, προς αυτές, σχετικού συνδέσμου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

  1. Με την εν θέματι απόφαση του Δ.Ε.Ε. απονέμεται στον φορέα εκμεταλλεύσεως μηχανής αναζητήσεως πληροφοριών, ρόλος «οιονεί δικαιοδοτούντος οργάνου», επί υποθέσεως, μάλιστα, στην οποία εμπλέκεται και αφορά τα επιχειρηματικά του συμφέροντα. Τούτο δε, καθόσον, η στάθμιση των αντικρουομένων θεμελιωδών δικαιωμάτων και η ανάδειξη του υπερέχοντος προσήκει σε δικαιοδοτική κρίση, την οποία εκφέρουν τα αρμόδια δικαστήρια.
  2. Το δικαίωμα προστασίας του ατόμου από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων προβαθμίζεται, κατά σπουδαιότητα, ως αναγόμενο στην αξία του ανθρώπου (άρθρ. 2 παρ. 1 του Συντάγματος), τόσο στον καταστατικό χάρτη της Χώρας μας, όσο και στην ενωσιακή, εν γένει, νομοθεσία, ενώ το δικαίωμα στην πληροφόρηση τελεί υπό επιφυλάξεις και περιορισμούς στην άσκησή του. Συνεπόμενο της υπεροχής του αυτής, η προστασία του εν λόγω δικαιώματος τελεί υπό την εγγύηση των κρατών μελών, ενώ, εξ άλλης όψεως, εξοπλίζεται με δραστικά μέσα έννομης προστασίας κατά τους γενικώς ισχύοντες κανόνες της κείμενης νομοθεσίας (π.χ. δικαίωμα καταγγελίας σε αρμόδια αρχή, δικαίωμα πραγματικής δικαστικής προσφυγής και αποζημιώσεως, κατά τις σχετικές προβλέψεις του προαναφερόμενου Κανονισμού, δικαίωμα προστασίας της προσωπικότητας και ικανοποιήσεως ηθικής βλάβης εκ της προσβολής του – αξίωση ποινικής προστασίας)._

Για περισσότερες πληροφορίες

Επικοινωνήστε με τη γραμματεία της Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών στο τηλ.: 213 017 5600, ή στείλτε mail στο info@sioufaslaw.gr και θα επικοινωνήσουμε άμεσα μαζί σας.

Σιούφας & Συνεργάτες | Γιώργος Σιούφας | Μαρίος Σιούφας

Μοιραστείτε το:

Το Newsletter μας

Τελευταίες Νομικές Ενημερώσεις

Θέλετε να συζητήσουμε περισσότερο για το άρθρο μας;
Συμπληρώστε τα στοιχεία επικοινωνίας σας
και εξειδικευμένος συνεργάτης μας
θα επικοινωνήσει μαζί σας σήμερα
μεταξύ 15:00 - 17:00.