Το ζήτημα της απλοποίησης της αδειοδότησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων επί έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, τα οποία περιέχονται σε μεταδόσεις τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων, ώστε να διασφαλίζεται η ευρύτερη διάδοση των προγραμμάτων αυτών μεταξύ των μελών της Ε.Ε., αντιμετωπίζει ο Ν.4996/2022[1] (Μέρος Α΄) που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.  

✔ ΕΠΙΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΕΙΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Στο νόμο ορίζεται ότι, σε περίπτωση επανάληψης της μετάδοσης ενός έργου από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση, δεν χρειάζεται άλλη συναίνεση του δημιουργού πέρα από την αρχική, εφόσον δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία. Όμως, ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη αμοιβή στον δημιουργό η οποία ορίζεται για την πρώτη επανάληψη σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του ποσού που αρχικά συμφωνήθηκε και για κάθε επόμενη σε ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).

Η παρουσίαση έργου στο κοινό μέσω δορυφόρου συντελείται αποκλειστικά στο κράτος μέλος της Ε.Ε., στο έδαφος του οποίου τα σήματα που περιέχουν προγράμματα εισάγονται προς το δορυφόρο και από εκεί προς το έδαφος. Η άδεια για την παρουσίαση έργου στο κοινό μέσω δορυφόρου αποκτάται μόνο με συμφωνία.

Η καλωδιακή αναμετάδοση εκπομπών από άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. στην Ελλάδα γίνεται, όσον αφορά στην πνευματική ιδιοκτησία, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο και βάσει ατομικών ή συλλογικών συμβάσεων μεταξύ των δημιουργών και των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης καλωδιακών δικτύων.

Οι πράξεις αναμετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων υπόκεινται σε άδεια από τους δικαιούχους των αντίστοιχων αποκλειστικών δικαιωμάτων ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης και παρουσίασης στο κοινό. Το δικαίωμα των δικαιούχων, που δεν είναι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί, να παρέχουν άδεια ή να αρνούνται την παροχή άδειας αναμετάδοσης μπορεί να ασκείται μόνο μέσω οργανισμών συλλογικής διαχείρισης.

✔ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ – ΦΟΡΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

Για την ασφάλεια δικαίου και για να διατηρηθεί το υψηλό επίπεδο προστασίας των δικαιούχων, ο νόμος προβλέπει ότι, όταν ένας ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός μεταδίδει, μέσω απευθείας διαβίβασης, τα σήματα που περιέχουν προγράμματά του σε διανομέα σήματος, χωρίς ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός να μεταδίδει ταυτόχρονα τα σήματα αυτά απευθείας στο κοινό και ο διανομέας σήματος μεταδίδει τα εν λόγω σήματα στο κοινό, ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός και ο διανομέας σήματος θεωρείται ότι συμμετέχουν σε μια ενιαία πράξη παρουσίασης στο κοινό για την οποία λαμβάνουν άδεια από τους δικαιούχους.

✔ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΠΙΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

Σύμφωνα με το νόμο, ως «παρεπόμενη» νοείται η επιγραμμική υπηρεσία που συνίσταται στην παροχή στο κοινό, από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων ταυτόχρονα ή μετά τη μετάδοσή τους από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, καθώς και κάθε υλικού το οποίο είναι παρεπόμενο της εν λόγω μετάδοσης.

Οι πράξεις της παρουσίασης και της διάθεσης στο κοινό έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, κατά τρόπο ώστε τα μέλη του κοινού να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά σε τόπο και χρόνο που επιλέγει ο καθένας ατομικά, οι οποίες πραγματοποιούνται όταν παρέχονται στο κοινό ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα σε μια παρεπόμενη επιγραμμική υπηρεσία από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, καθώς και οι πράξεις αναπαραγωγής τέτοιων έργων που είναι αναγκαίες για την παροχή αυτής της επιγραμμικής υπηρεσίας, θεωρείται, για τους σκοπούς της άσκησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων που αφορούν στις πράξεις αυτές, ότι πραγματοποιούνται αποκλειστικά στο κράτος μέλος στο οποίο ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός έχει την κύρια εγκατάστασή του.

Κατά τον καθορισμό του ποσού της αμοιβής που καταβάλλεται για τα δικαιώματα, επί των οποίων εφαρμόζεται η ανωτέρω αρχή της χώρας προέλευσης, τα μέρη λαμβάνουν υπόψη όλες τις πτυχές της παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας, όπως τη διάρκεια της επιγραμμικής διαθεσιμότητας των προγραμμάτων, τον αριθμό συνδρομητών, καθώς και τις γλωσσικές αποδόσεις στις οποίες παρέχεται η υπηρεσία.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Ν. 4996/2022 (ΦΕΚ 218/Τ.Α΄/24.11.2022): «Kαθορισμός κανόνων σχετικά με την άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων που ισχύουν για ορισμένες επιγραμμικές μεταδόσεις ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και αναμεταδόσεις τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων, με τη διατήρηση υψηλού επιπέδου προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων στην ψηφιακή ενιαία αγορά και με το δικαίωμα του δημόσιου δανεισμού και την αναπαραγωγή πρόσθετου αντιτύπου από μη κερδοσκοπικές βιβλιοθήκες ή αρχεία – Τροποποίηση Ν. 2121/1993 και Ν. 4481/2017 – Ενσωμάτωση των Οδηγιών (ΕΕ) 2019/789, (ΕΕ) 2019/790 και 2006/115/ΕΚ»