Μετά από τη δημοσίευση του ν. 4640/2019 (ΦΕΚ 190/Τ.Α’/30.11.2019), ο οποίος είχε ως σκοπό τη ρύθμιση του θεσμού της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις και την περαιτέρω εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας με τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21.5.2008 για θέματα διαμεσολάβησης και με τον οποίο ορίστηκαν τόσο η διαδικασία της διαμεσολάβησης και οι υπαγόμενες σε αυτήν διαφορές όσο και τα αποτελέσματα αυτής στην παραγραφή, την αποσβεστική προθεσμία και τις δικονομικές προθεσμίες – προβλέποντας την αναστολή όλων αυτών κατά την άσκηση των αξιώσεων και των δικαιωμάτων, καθώς και κατά την  κατάθεση των προτάσεων, παρεμβάσεων, προσεπικλήσεων και ανταγωγών (άρθ.237 και 238 ΚΠολΔικ) για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία της διαμεσολάβησης – ακολούθησε ο ν. 4990/2022 (ΦΕΚ 210/Τ.Α’/11.11.2022), ο οποίος με τις διατάξεις του (άρθ.37) προβαίνει σε διευκρίνιση της αληθινής έννοιας της αναστολής των προθεσμιών στη διαδικασία της διαμεσολάβησης συμπεριλαμβάνοντας σε αυτήν – πλέον των ανωτέρω-  και τις δικονομικές προθεσμίες που αφορούν την επίδοση της αγωγής (άρθ.215 ΚΠολΔικ), ώστε τα διάδικα μέρη να μπορούν να εκμεταλλευτούν ακώλυτα τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης προς όφελος των ιδίων, αλλά και προς ελάφρυνση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης[1].

Ι. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΡΧΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ (ΥΑΣ).Είναι η συνεδρία μεταξύ του διαμεσολαβητή και των μερών, η οποία λαμβάνει χώρα υποχρεωτικά στις περιπτώσεις των ιδιωτικών διαφορών που προβλέπονται στο νόμο πριν τη συζήτηση της υπόθεσης στο Δικαστήριο, με την προϋπόθεση ότι τα μέρη έχουν εξουσία διάθεσης του αντικειμένου της μεταξύ τους διαφοράς, κατά τη διάρκεια της οποίας ο διαμεσολαβητής ενημερώνει τα μέρη για τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και τις βασικές αρχές που τη διέπουν, καθώς και τη δυνατότητα εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς τους με βάση τις ιδιαιτερότητες αυτής.

ΙΙ. ΕΓΓΡΑΦΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ. Ο διαμεσολαβητής, μετά από αίτημα προσφυγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, υποχρεούται να γνωστοποιήσει εγγράφως στα μέρη τουλάχιστον 5 ημέρες πριν από την υποχρεωτική αρχική συνεδρία – με συστημένη επιστολή ή ηλεκτρονικά – την ημερομηνία και τον τόπο διεξαγωγής της συνεδρίας αυτής μαζί με τα στοιχεία των μερών και περιγραφή του αντικειμένου της διαφοράς.

ΙΙΙ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ.

– ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΑΣ. Εντός 20 ημερών το αργότερο από την επομένη της αποστολής του αιτήματος προσφυγής στη διαδικασία διαμεσολάβησης από το επισπεύδον μέρος λαμβάνει χώρα η υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης.

– ΑΝΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ. Στην περίπτωση που η υπόθεση εκκρεμεί στο Δικαστήριο, που διέταξε την προσφυγή στη διαμεσολάβηση, αυτό αναβάλλει υποχρεωτικά τη συζήτηση της υπόθεσης σε δικάσιμο μετά τη πάροδο τριμήνου και όχι πέραν του εξαμήνου.

– ΠΡΑΚΤΙΚΟ. Μετά το πέρας της υποχρεωτικής συνεδρίας συντάσσεται πρακτικό από τον διαμεσολαβητή που υπογράφεται από τον ίδιο και όλους τους συμμετέχοντες, που κατατίθεται – επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της υπόθεσης- στο Δικαστήριο μαζί με τις προτάσεις.  

– ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ, ΤΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΘΕΣΜΙΩΝ

• ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ν. 4640/2019. Η έγγραφη γνωστοποίηση του διαμεσολαβητή προς τα μέρη για τη διεξαγωγή της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας ή η συμφωνία της εκούσιας διαμεσολάβησης[2] αναστέλλει την παραγραφή και την αποσβεστική προθεσμία άσκησης των αξιώσεων και των δικαιωμάτων– εφόσον αυτές έχουν αρχίσει σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου – καθώς επίσης και τις δικονομικές προθεσμίες των άρθ. 237 και 238 του ΚΠολΔικ σχετικά με την κατάθεση των προτάσεων[3], των αποδεικτικών εγγράφων και των αντικρούσεων, αλλά και των παρεμβάσεων, προσεπικλήσεων, ανακοινώσεων και ανταγωγών για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία της διαμεσολάβησης.   
• ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ν. 4990/2022. Οι διατάξεις του νέου αυτού νόμου διευκρινίζουν την αληθινή έννοια των ανωτέρω προβλεπομένων αποτελεσμάτων της διαμεσολάβησης και ειδικότερα συμπεριλαμβάνουν στην αναστολή της παραγραφής, της αποσβεστικής προθεσμίας και των δικονομικών προθεσμιών των ως άνω αξιώσεων και δικαιωμάτων και την αναστολή των δικονομικών προθεσμιών του άρθ. 215 παρ. 2 του ΚΠολΔικ, που αφορά την προθεσμία επίδοσης της αγωγής, για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία της διαμεσολάβησης.  
   

– ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΘΕΣΜΙΩΝ. Οι δικονομικές προθεσμίες συνεχίζονται από τη σύνταξη πρακτικού μη επίτευξης συμφωνίας ή από την επίδοση δήλωσης αποχώρησης από τη διαδικασία διαμεσολάβησης του ενός μέρους προς το άλλο και προς τον διαμεσολαβητή ή από την με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωση ή κατάργηση της διαδικασίας διαμεσολάβησης.  

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Αιτιολογική Έκθεση ως προς την τροπολογία – προσθήκη του Υπουργείου Δικαιοσύνης σχετικά με τις διατάξεις του ν.4990/2022  (άρθ.37)

[2] Ο νόμος (άρθ.5 του ν. 4640/2019) δίνει στα μέρη τη δυνατότητα να προσφύγουν στη διαδικασία της διαμεσολάβησης εκουσίως και σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο της αντιδικίας τους.

[3] Σε κάθε υπόθεση που εκ του νόμου υπάγεται σε ΥΑΣ υφίσταται επομένως αναστολή της δικονομικής προθεσμίας κατάθεσης των προτάσεων, η οποία εκκινεί από τη γνωστοποίηση του διαμεσολαβητή (ή ορθότερα από την επομένη αυτής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ.144 ΚΠολΔικ) και δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από τις 20 ημέρες εντός των οποίων πρέπει να διενεργηθεί η ΥΑΣ.