Η απαλλαγή των νόμιμων εκπροσώπων και διοικούντων νομικά πρόσωπα στο νέο Πτωχευτικό Κώδικα

5 Ιανουαρίου, 2022

Ι. Γενικά

Με το νέο Πτωχευτικό Κώδικα (ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις») εισήχθη ο θεσμός της αυτοδίκαιης απαλλαγής από το υπόλοιπο χρεών (άρθρα 192-196 ν. 4738/2020), σε αντίθεση με τα ισχύοντα στο ν. 3588/2007, βάσει του οποίου προϋπόθεση της απαλλαγής ήταν η έκδοση σχετικής απόφασης του πτωχευτικού δικαστηρίου, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη. Επίσης, με το ν. 4738/2020 διευρύνθηκε το πεδίο εφαρμογής της απαλλαγής. Ειδικότερα, η απαλλαγή επέρχεται και για τους νόμιμους εκπροσώπους ή διοικούντες των υπαγόμενων στην πτωχευτική διαδικασία νομικών προσώπων.[1] Τα σχετικά με την απαλλαγή των νομίμων εκπροσώπων/διοικούντων νομικά πρόσωπα προβλέπονται στα άρθρα 195 & 196 του ν. 4738/2020.

Από τη νέα αυτή νομοθετική ρύθμιση προκύπτει ότι, απαλλάσσεται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο λόγω της ιδιότητάς του ως νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος έχει εκ του νόμου (π.χ. κατ’ άρθρο 50 του ν. 4174/2013) αλληλέγγυα ευθύνη για οφειλές προς το Δημόσιο νομικού προσώπου, που ανήκει σε μία από τις κάτωθι κατηγορίες:

  1. το νομικό πρόσωπο κηρύχθηκε σε πτώχευση σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4738/2020,
  2. η επωνυμία του νομικού προσώπου καταχωρίστηκε στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 77 του ν. 4738/2020, κατόπιν απόρριψης της αίτησης για κήρυξη αυτού σε πτώχευση λόγω μη επάρκειας της περιουσίας ή του εισοδήματος του νομικού προσώπου για την κάλυψη των εξόδων της πτωχευτικής διαδικασίας,
  3. το νομικό πρόσωπο κηρύχθηκε σε πτώχευση σύμφωνα με το ν. 3588/2007 ή το προϊσχύον αυτού πτωχευτικό δίκαιο (Εμπορικό Νόμο, α.ν. 635/1937),
  4. η επωνυμία του νομικού προσώπου καταχωρίστηκε στο Μητρώο Πτωχεύσεων σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 του ν. 3588/2007, κατόπιν απόρριψης της αίτησης για κήρυξη αυτού σε πτώχευση λόγω μη επάρκειας της περιουσίας ή του εισοδήματος του νομικού προσώπου για την κάλυψη των εξόδων της πτωχευτικής διαδικασίας.


ΙΙ.Προϋποθέσεις

Όσον αφορά τις πτωχευτικές διαδικασίες του ν. 4738/2020, η απαλλαγή επέρχεται αυτοδίκαια μετά την πάροδο τριάντα έξι (36) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης πτώχευσης ή είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης κήρυξης του νομικού προσώπου σε πτώχευση (ή από την ημερομηνία καταχώρισης της επωνυμίας του νομικού προσώπου στο Η.Μ.Φ., σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης κήρυξης αυτού σε πτώχευση), όποιο από τα δύο προηγηθεί χρονικά. Επομένως, αν μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής αίτησης πτώχευσης και της έκδοσης της δικαστικής απόφασης μεσολαβεί χρονικό διάστημα μικρότερο από 12 μήνες (1 έτος), η απαλλαγή επέρχεται μετά πάροδο 24 μηνών από την έκδοση της απόφασης, άλλως επέρχεται μετά πάροδο 36 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης πτώχευσης.[2]

ΙΙΙ. Έκταση απαλλαγής

Σε περίπτωση πτώχευσης του νομικού προσώπου σύμφωνα με το ν. 4738/2020 ή το προϊσχύον δίκαιο, ο νόμιμος εκπρόσωπος/διοικών απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη για οφειλές του νομικού προσώπου προς το Δημόσιο, οι οποίες προέκυψαν εντός της ύποπτης περιόδου και εντός των τριάντα έξι (36) μηνών που προηγήθηκαν της ύποπτης περιόδου. Ύποπτη περίοδος είναι το χρονικό διάστημα που αρχίζει από την ημερομηνία «παύσης των πληρωμών» (η ημερομηνία αυτή προσδιορίζεται στην απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση) και λήγει με την έκδοση της απόφασης κήρυξης σε πτώχευση (βλ. άρθρο 116 σε συνδυασμό με την παρ. 2 του άρθρου 81 του ν. 4738/2020).

IV. Συνέπειες

Σύμφωνα με το άρθρο 196 του ν. 4738/2020 και το άρθρο 5 της υπ’ αριθ. 44510 ΕΞ 2021 KYA, από το χρονικό σημείο επέλευσης της απαλλαγής, επέρχονται οι εξής συνέπειες:

Οι υποκείμενες σε απαλλαγή οφειλές δε λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση στον νόμιμο εκπρόσωπο ή διοικούντα αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής.

Οι υποκείμενες οφειλές δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος έναντι του Δημοσίου.

Οι υποκείμενες οφειλές δε λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο κατ’ άρθρο 25 του ν. 1882/1990, άλλης ισχύει.

Δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος μέτρα διασφάλισης, καθώς και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη αυτών των οφειλών, ούτε διοικητικά μέτρα λόγω μη καταβολής αυτών, όπως το μέτρο των παρ. 1, 2 και 4 του άρθρου 9 του ν. 3943/2011, όπως ισχύει («Δημοσιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών άλλης το Δημόσιο»).

Καταργείται αυτοδικαίως κάθε εκκρεμής διαδικασία διοικητικής εκτέλεσης ή άλλης αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος για την είσπραξη των οφειλών αυτών.

 


Πηγή: Εγκύκλιος ΑΑΔΕ 2192 /18-10-2021 «Παροχή οδηγιών και διευκρινίσεων σχετικά με τις μεταβολές που επήλθαν στη διαδικασία πτώχευσης με τον ν. 4738/2020.»

 

 

Χριστίνα Ζήση
Δικηγόρος
 Δ.Μ.Σ. Αστικού Δικαίου Ε.Κ.Π.Α.


[1] Η ισχύς των νέων διατάξεων περί αυτοδίκαιης απαλλαγής εκτείνεται σε διαδικασίες πτώχευσης που ρυθμίζονται από το ν. 4738/2020 και σε διαδικασίες του προϊσχύοντος δικαίου (βλ. παρ. 5 και 6 του άρθρου 263 του ν. 4738/2020).

[2] Όπως προκύπτει από την παρ. 1 του άρθρου 195 του ν. 4738/2020, εντός της προθεσμίας απαλλαγής δύναται να ασκηθεί ενώπιον του πτωχευτικού δικαστηρίου, από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, προσφυγή κατά της απαλλαγής του νομίμου εκπροσώπου/διοικούντος. Αν λόγος της προσφυγής είναι η καταδίκη του νομίμου εκπροσώπου/διοικούντος για κάποια από τις πράξεις του Ενάτου Μέρους του Δεύτερου Βιβλίου του ν. 4738/2020 (άρθρα 197 έως 203 του ν. 4738/2020) ή για κάποια από τις κακουργηματικές πράξεις της κλοπής, απάτης, υπεξαίρεσης ή πλαστογραφίας του Ποινικού Κώδικα, τότε το δικαστήριο, με την απόφασή του επί της προσφυγής, δεν απαλλάσσει πλήρως το πρόσωπο αυτό (βλ. παρ. 2 του άρθρου 195 του ν. 4738/2020).

Σιούφας & Συνεργάτες | Γιώργος Σιούφας | Μάριος Σιούφας

Για να αποθηκεύσετε το άρθρο σε μορφή Pdf:

Για περισσότερες πληροφορίες

Επικοινωνήστε με τη γραμματεία της Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών στο τηλ.: 213 017 5600, ή στείλτε mail στο info@sioufaslaw.gr και θα επικοινωνήσουμε άμεσα μαζί σας.

Μοιραστείτε το:

Θέλετε να συζητήσουμε περισσότερο για το άρθρο μας;
Συμπληρώστε τα στοιχεία επικοινωνίας σας
και εξειδικευμένος συνεργάτης μας
θα επικοινωνήσει μαζί σας σήμερα
μεταξύ 15:00 - 17:00.