Με στόχο τη δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου για τη βελτίωση της προσαρμοστικής ικανότητας και της κλιματικής ανθεκτικότητας της χώρας και τη διασφάλιση της σταδιακής μετάβασής της στην κλιματική ουδετερότητα έως το έτος 2050 με τον πλέον περιβαλλοντικά βιώσιμο, κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος 4936/2022, που δημοσιεύτηκε την 27 Μαΐου 2022 (ΦΕΚ 105/Τ.Α/27.5.2022), προβλέπει τη λήψη διάφορων μέτρων και πολιτικών για την μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τους τομείς της οικονομίας, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και ειδικότερα την προώθηση των οχημάτων μηδενικών εκπομπών[1] τόσο για τα νέα επιβατηγά δημόσιας χρήσης αυτοκίνητα (ΤΑΞΙ) με άδεια κυκλοφορίας και τα νέα οχήματα που ταξινομούνται για σκοπούς εκμίσθωσης σε τρίτους-  που πρέπει να ληφθούν από την 1.1.2026 -όσο και για τα νέα εταιρικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται ανά εταιρεία- που πρέπει να ληφθούν από την 1.1.2024- και μάλιστα επί ποινή διοικητικού προστίμου, ενώ από την 1^η Ιανουαρίου 2030 προβλέπεται πως όλα τα νέα επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που θα ταξινομούνται θα είναι μόνο τα οχήματα μηδενικών εκπομπών.

✔ ΝΕΑ ΕΠΙΒΑΤΗΓΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ (ΤΑΞΙ) ΚΑΙ ΝΕΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΣΕ ΤΡΙΤΟΥΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ. Τα νέα επιβατηγά Δημόσιας χρήσης αυτοκίνητα (ΤΑΞΙ) που έχουν άδεια κυκλοφορίας, όπως και το 1/3 των νέων οχημάτων που ταξινομούνται για σκοπούς εκμίσθωσης σε τρίτους θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών.

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Η ανωτέρω ρύθμιση αφορά τις περιοχές που ορίζουν τα διοικητικά όρια της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης με εξαίρεση τους νησιωτικούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ βαθμού των ως άνω περιοχών.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Η ανωτέρω ρύθμιση θα εφαρμοστεί από την 1.1.2026. Το Τμήμα ηλεκτροκίνησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών θα μπορεί όμως να επαναξιολογήσει την ημερομηνία αυτή έως την 31.12.2023 με σκοπό την επέκταση της εφαρμογής της και σε άλλες περιφέρειες της χώρας.[2]

✔ ΝΕΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ. Τουλάχιστον το ¼ των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται σωρευτικά ανά εταιρεία θα είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων, έως 50 γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο.[3]

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Η ανωτέρω υποχρέωση υφίσταται για κάθε εταιρεία που έχει αποκτήσει τουλάχιστον 4 εταιρικά αυτοκίνητα εντός του οικονομικού έτους, ενώ σε αντίθετη περίπτωση για τον υπολογισμό του ποσοστού αυτού προσμετρώνται τα αυτοκίνητα που αποκτήθηκαν σωρευτικά από την 1.1.2024 και για όλα τα επόμενα έτη.   

ΧΡΟΝΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Η ρύθμιση αυτή θα έχει εφαρμογή από την 1.1.2024 .

ΠΡΟΣΤΙΜΟ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της εταιρείας με την ως άνω υποχρέωση, προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο ποσού 10.000 ευρώ. [4] 

✔ ΝΕΑ ΕΠΙΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΛΑΦΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ

ΡΥΘΜΙΣΗ. Τα νέα επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που θα ταξινομούνται θα είναι μόνο τα οχήματα μηδενικών εκπομπών.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. Από την 1.1.2030 ή – εφόσον προβλέπεται διαφορετική ημερομηνία – από την ημερομηνία αναφοράς που προβλέπεται στο ενωσιακό δίκαιο.

✔ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ.

Ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος προβλέπει πως στο Εθνικό σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση που θεσμοθετήθηκε από το ν. 4710/2010- το βασικότερο νόμο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης – τίθεται ως στόχος η διασφάλιση της επάρκειας των δημοσίως προσβάσιμων σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Προς επίτευξη του στόχου αυτού προβλέπεται η υποχρεωτική εκπόνηση Σχεδίου Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων από τους μεγάλους Δήμους με το οποίο προγραμματίζεται η χωροθέτηση επαρκούς αριθμού κανονικής ή υψηλής ισχύος δημοσίως προσβάσιμων σημείων επαναφόρτισης και θέσεων στάθμευσης  ηλεκτρικών οχημάτων εντός των διοικητικών τους ορίων, σύμφωνα με πολεοδομικά και κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά της περιοχής και τις υφιστάμενες υποδομές.

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Εκπομπές: οι εκπομπές στην ατμόσφαιρα ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου από πηγές δηλαδή από δραστηριότητες ή μηχανισμούς που ελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα αέρια θερμοκηπίου (όπως διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, υποξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, εξαφθοριούχο θείο), αερόλυμα ή πρόδρομη ουσία αερίου θερμοκηπίου.

[2] Κριτήριο για την επέκταση της ρύθμισης και σε άλλες περιοχές της ελληνικής επικράτειας είναι η επαρκής διαθεσιμότητα ηλεκτρικών οχημάτων και σημείων επαναφόρτισής τους.

[3] Στον υπολογισμό του ανωτέρω ποσοστού- που υπολογίζεται σε ετήσια βάση- προσμετρώνται τα νέα αυτοκίνητα που αποκτώνται με πώληση και χρηματοδοτική μίσθωση.

[4] Το πρόστιμο, το οποίο εισπράττεται σύμφωνα με τον Κ.Ε.Δ.Ε. και αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο του ν. 3889/2010 για να διατεθεί σε δράσεις για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, δεν επιβάλλεται στην περίπτωση που η εταιρεία έχει προβεί σε παραγγελία του οχήματος πριν την 1.1.2024 και δεν έχει παραληφθεί για λόγους που δεν οφείλονται στον αγοραστή ή ανωτέρας βίας σε κάθε περίπτωση.