Με στόχο τη διαφάνεια και την ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών – και κυρίως των φορολογικών – του δημόσιου τομέα, αλλά και την εξυπηρέτηση των πολιτών, καθώς και την εξοικονόμηση χρόνου, δημοσιεύτηκε η με αριθμό Α.1151/2022 Απόφαση της ΑΑΔΕ (ΦΕΚ 5603/ Τ.Β’/1.11.2022) μη την οποία παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου κληρονομίας μέσω της ψηφιακής εφαρμογής myproperty.aade.gov.gr  για  κληρονομούμενους που απεβίωσαν από την 1^η Ιανουαρίου 2022 και μετά  για κινητά και για ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, εντός αντικειμενικού συστήματος (Α.Π.Α.Α.), και κληρονόμους που είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, προαιρετικά από την 1/11/2022 για τις αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου κληρονομίας και από την 1/12/2022 για τις τροποποιητικές αυτών δηλώσεις και υποχρεωτικά για όλες τις προαναφερόμενες  δηλώσεις από την 1/1/2023 και σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και εξαιρέσεις που στην ως άνω απόφαση της ΑΑΔΕ αναφέρονται.

Ι. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΙΔΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ. Μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myproperty.aade.gov.gr   υποβάλλονται πλέον και οι δηλώσεις φόρου κληρονομίας- πέραν των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων –και μάλιστα υποβάλλεται μία δήλωση για κάθε κληρονόμο[1], ανεξαρτήτως του αριθμού των περιουσιακών ακινήτων –   και ειδικότερα: α)Οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου κληρονομίας  και β) Οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομίας αρχικής δήλωσης.   

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ. Όλες οι υποβαλλόμενες ηλεκτρονικά δηλώσεις φόρου κληρονομίας αφορούν κληρονομούμενους που απεβίωσαν από την 01/01/2022 και μετά.

– Οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις:

• υποβάλλονται ηλεκτρονικά εφόσον δεν έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή
• αφορούν κινητά περιουσιακά στοιχεία (όπως χρήματα, αυτοκίνητα, μετοχές, έργα τέχνης, απαιτήσεις ) ή ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, που βρίσκονται σε περιοχές εντός συστήματος Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτου (Α.Π.Α.Α.)
• υποβάλλονται από κληρονόμους (φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες) που έχουν εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ
  
  

– Οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομίας αρχικής δήλωσης:

• Υποβάλλονται για να δηλώσουν είτε νέα περιουσιακά στοιχεία είτε τροποποιήσεις στα ήδη δηλωθέντα
• Προϋποθέτουν ότι η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής αυτής
  
  

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

– Η δήλωση φόρου κληρονομίας για κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, που βρίσκονται εντός αντικειμενικού συστήματος (Α.Π.Α.Α.), και με την οποία συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής κληρονομίας συμπληρώνεται από τον Συμβολαιογράφο, με συμπλήρωση και επισύναψη των φύλλων υπολογισμού της αξίας των ακινήτων, και υποβάλλεται από τον υπόχρεο κληρονόμο (ή τον νόμιμο εκπρόσωπό του) με χρήση των κωδικών του taxisnet. Για τα κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών.

– Η δήλωση κληρονομίας για κινητά περιουσιακά στοιχεία για τα οποία δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής υποβάλλεται από τον υπόχρεο κληρονόμο με τη χρήση των κωδικών taxisnet.

– Μετά την υποβολή της δήλωσης εκδίδεται πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου – καθώς και η σχετική ταυτότητα οφειλής – που κοινοποιούνται στον υπόχρεο κληρονόμο και που ο Συμβολαιογράφος οφείλει να επισυνάψει στην εφαρμογή εντός 15 ημερών. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ελέγχει την υποβληθείσα δήλωση ως προς την ακρίβεια των δηλουμένων εντός 60 ημερών από την υποβολή της.

ΙΙ. ΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Υποβάλλονται σε έντυπη μορφή [2] ενδεικτικά: οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός συστήματος Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτου, οι τροποποιητικές δηλώσεις στην περίπτωση κατά την οποία έχει ήδη υποβληθεί σε έντυπη μορφή άλλη δήλωση φόρου κληρονομίας, οι δηλώσεις αναβολής κληρονομίας, οι δηλώσεις για κινητά κάθε είδους ή μετρητά για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή για να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις, οι δηλώσεις κληρονομίας επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο, που είχε αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο ως προς τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας.    

ΙΙΙ. ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Οι αρχικές δηλώσεις φόρου κληρονομίας υποβάλλονται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας από την 1/11/2022, ενώ οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομίας υποβάλλονται προαιρετικά από την 1/12/2022. Από την 1/1/2023 είναι υποχρεωτική η ηλεκτρονική υποβολή όλων των ανωτέρω δηλώσεων φόρου κληρονομίας.

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων, συντάσσονται περισσότερες αντίστοιχα δηλώσεις.

[2] Είτε μέσω της εφαρμογής « Τα αιτήματά μου» είτε μέσω της διαδικασία που καθορίζεται από την απόφαση Α 1054/2022 της ΑΑΔΕ