Ι. Γενικά

Ο ν. 4701/2020 (εφεξής «ο Νόμος») εισάγει στην ελληνική έννομη τάξη μία νέα, εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης, αυτή της μικροχρηματοδότησης, χορηγούμενης από ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων, τα οποία λαμβάνουν άδεια λειτουργίας και εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Όπως αποτυπώνεται στην Αιτιολογική Έκθεση, ο παρών νόμος, κατά κύριο λόγο, έρχεται να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό το οποίο υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα και πλήττει κυρίως όσους βρίσκονται στο ξεκίνημα της επιχειρηματικής τους δραστηριοποίησης, καθώς ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι η πρόσβαση τους στον τραπεζικό δανεισμό.

Οι ρυθμίσεις του Νόμου βασίζονται στον Ευρωπαϊκό Κώδικα Καλής Πρακτικής για την Παροχή Μικροπιστώσεων (ECoCG), ο οποίος περιλαμβάνει το σύνολο των εγκεκριμένων προτύπων, για την προώθηση των βέλτιστων πρακτικών στον τομέα των μικροχρηματοδοτήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχετικά με τη λειτουργία των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, την εταιρική διακυβέρνηση και τη χρηστή διαχείριση στον τομέα της μικροχρηματοδότησης.

ΙΙ. Ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων – Διαδικασία αδειοδότησης – Πλαίσιο λειτουργίας

Ο παρών νόμος εφαρμόζεται στα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα στην Ελλάδα, καθώς και τα υποκαταστήματά τους που λειτουργούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποκλείονται πιστωτικά ιδρύματα, εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, εταιρείες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων και εταιρείες παροχής πιστώσεων. Ειδικότερα, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων ιδρύονται και λειτουργούν με τη μορφή κεφαλαιουχικής ή αστικής εταιρείας αποκλειστικού σκοπού, έπειτα από άδεια λειτουργίας η οποία χορηγείται από την ΤτΕ. Μετά από τη λήψη της άδειας, η εταιρεία καταχωρίζεται στην υπηρεσία του Γ.Ε.ΜΗ.

Όμοια άδεια λειτουργίας απαιτείται και για τη μετατροπή υφιστάμενης εταιρείας σε εταιρεία αποκλειστικού σκοπού παροχής μικροχρηματοδοτήσεων, καθώς και για την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα αλλοδαπών εταιρειών με τον ίδιο σκοπό.

Για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας απαιτείται η κάλυψη αρχικού κεφαλαίου ίσου τουλάχιστον με το ποσό των διακοσίων πενήντα χιλιάδων (250.000) ευρώ, τα οποία υποχρεούται να διατηρεί καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του.

Το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων υποβάλλει αίτηση με τα απαραίτητα συνοδευτικά δικαιολογητικά (βλ. άρθρο 8) στην ΤτΕ και η τελευταία μέσα σε τρεις μήνες ενημερώνει τον αιτούντα αν η αίτησή του έγινε δεκτή ή απορρίφθηκε. Η απόφαση με την οποία χορηγείται άδεια λειτουργίας εκδίδεται εντός τεσσάρων (4) το αργότερο μηνών από την υποβολή του πλήρους φακέλου στην ΤτΕ, αναρτάται στον επίσημο διαδικτυακό τόπο της και δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Στον επίσημο διαδικτυακό τόπο της ΤτΕ τηρείται μητρώο, στο οποίο καταχωρίζονται τα αδειοδοτημένα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα στην Ελλάδα. Το μητρώο είναι διαθέσιμο στο κοινό, προσβάσιμο ηλεκτρονικά και ενημερώνεται χωρίς καθυστέρηση για τη χορήγηση και ανάκληση αδειών λειτουργίας των ιδρυμάτων.

Τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων μπορούν να χορηγούν, ενδεικτικά, μικροχρηματοδοτήσεις ως εξής: α) όλες τις μορφές πιστώσεων μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, είτε για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών, είτε ως κεφάλαιο κίνησης, β) προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ για την απόκτηση εξοπλισμού, γ) αυτοτελείς εγγυήσεις μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, οι οποίες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα, δ) μορφές πιστώσεων που αποβλέπουν στην ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, μέχρι είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ, και οι οποίες αφορούν, ιδίως, στην αντιμετώπιση της ανεργίας ή της αναστολής ή μείωσης του χρόνου εργασίας για λόγους που δεν οφείλονται σε οικεία βούληση.

ΙΙΙ. Δικαιούχοι

Ως δικαιούχοι μικροχρηματοδότησης ορίζονται οι κάτωθι:
                     α) πολύ μικρές οντότητες,
                     β) φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών οντοτήτων,
                     γ) φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα και
                     δ) Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας

Για τη μικροχρηματοδότηση δεν παρέχεται εμπράγματη ασφάλεια. Το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων μπορεί, ωστόσο, να απαιτεί εγγύηση πριν από τη χορήγηση αυτής. Η διάρκεια αποπληρωμής της χορηγηθείσας μικροχρηματοδότησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη από δώδεκα (12) μήνες, και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη. Ο δικαιούχος έχει δικαίωμα να εκπληρώσει, πλήρως ή εν μέρει, τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση μικροχρηματοδότησης πριν από τη λήξη της, με αντίστοιχη μείωση του συνολικού κόστους της (ενν. τόκοι και τις επιβαρύνσεις για το εναπομένον χρονικό διάστημα μέχρι τη λήξη της σύμβασης).

Χριστίνα Ζήση
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Γενικού Αστικού Δικαίου Ε.Κ.Π.Α.