Υπενθυμίζουμε ότι στις 05.07.2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες[1] (εφεξής «η πράξη»). Στα πλαίσια αυτά, εξεδόθη ο ν. 5099/2024[2], με σκοπό – σύμφωνα με το άρθρο 1 αυτού – να θεσπιστούν μέτρα εσωτερικού δικαίου για την αποτελεσματική και πλήρη εφαρμογή, στην εθνική έννομη τάξη, του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19^ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της Οδηγίας 2000/31/ΕΚ.

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των παρόχων ενδιάμεσων επιγραμμικών υπηρεσιών. Ως ενδιάμεσες υπηρεσίες (άρθρο 3 περ’ ζ της Πράξης), νοούνται οι εξής υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών:

✔ Απλή μετάδοση πληροφοριών (mere conduit) και περιλαμβάνει παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου, προγραμμάτων περιήγησης, σημείων ασύρματης πρόσβασης, υπηρεσιών προστασίας από ιούς και καταχωρητές ονομάτων τομέα.

✔ Προσωρινή αποθήκευση πληροφοριών (caching) και περιλαμβάνει τα δίκτυα διανομής περιεχομένου.

✔ Φιλοξενία ( hosting) και περιλαμβάνει παρόχους υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, διαδικτυακές αγορές, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καταστήματα εφαρμογών (app stores), πλατφόρμες ταξιδιών και καταλυμάτων, τα φόρουμ συζήτησης, υπηρεσίες ανταλλαγής βίντεο, πλατφόρμες blogging, εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και διαδικτυακοί χάρτες.

Τα κυριότερα σημεία του νόμου, είναι τα εξής:

• Νόμιμος αντιπρόσωπος παρόχου ενδιάμεσων υπηρεσιών που δεν έχει την κύρια εγκατάστασή του στην ΕΕ: Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει την κύρια κατοικία του ή είναι εγκατεστημένο στην Ελλάδα και ορίζεται εγγράφως από τον ως άνω πάροχο.
• Συντονιστής Ψηφιακών Υπηρεσιών: Ορίζεται η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (εφεξής «ΕΕΤΤ»).
• Αρμόδιες Αρχές για την επίβλεψη των παρόχων: Ορίζονται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
• Εντολές ανάληψης δράσης κατά παράνομου περιεχομένου: Ως παράνομο περιεχόμενο, νοείται κάθε πληροφορία, η οποία, από μόνη της ή σε σύνδεση με μια δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης προϊόντων ή της παροχής υπηρεσιών, δεν συμμορφώνεται με το ενωσιακό δίκαιο ή το δίκαιο οποιουδήποτε κράτους μέλους, ανεξάρτητα από το ακριβές αντικείμενο ή τη φύση του δικαίου αυτού. Στην περίπτωση αυτή, εκδίδονται από τις δικαστικές και δημόσιες αρχές, οι σχετικές εντολές ανάληψης δράσης, οι οποίες πρέπει να έχουν το ελάχιστο περιεχόμενο που ορίζεται στο άρθρο 9 παρ. 2 της πράξης.
• Μητρώο παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών: Η ΕΕΤΤ θα καταρτίσει (εντός 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του ν. 5099/2024) μητρώο παρόχων, σε ηλεκτρονική μορφή. Στο μητρώο αυτό, εγγράφονται πάροχοι ενδιάμεσων υπηρεσιών, οι οποίοι έχουν την κύρια εγκατάστασή τους στην Ελλάδα ή των οποίων ο νόμιμος αντιπρόσωπος διαμένει ή είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα (εφόσον δεν διαθέτουν εγκατάσταση στην ΕΕ αλλά παρέχουν σε αυτήν υπηρεσίες). Για την εγγραφή, οι πάροχοι θα πρέπει να υποβάλλουν δήλωση καταχώρισης.
• Κυρώσεις: Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων της πράξης και του ν. 5099/2024, η ΕΕΤΤ και η αρμόδιες αρχές, δύνανται να επιβάλλουν πρόστιμα και περιοδικές χρηματικές ποινές, λαμβάνοντας υπόψη – μεταξύ άλλων – τη φύση και τη βαρύτητα της παράβασης, τον δόλο ή την αμέλεια του παρόχου, τη συστηματική ή κατ’ επανάληψη μη συμμόρφωση αυτού και το είδος της παρεχόμενης ενδιάμεσης υπηρεσίας. Τα πρόστιμα και οι ποινές, επιβάλλονται με αιτιολογημένη απόφαση των ως άνω αρχών, αφού προηγουμένως έχει παρασχεθεί στον πάροχο, η δυνατότητα να εκθέσει (προφορικά ή γραπτά) τις απόψεις του. Κατά των σχετικών αποφάσεων, μπορεί να ασκηθεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και κατά των λοιπών διοικητικών πράξεων που εκδίδονται, μπορεί να ασκηθεί αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η δε προθεσμία και άσκηση των ανωτέρω, δεν αναστέλλει την εκτέλεση των προσβαλλόμενων αποφάσεων, εκτός εάν ο αιτών ή ο προσφεύγων αιτηθεί την αναστολή και εκδοθεί σχετική απόφαση.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19^ης Οκτωβρίου 2022.

[2] Ν. 5099/2024 (ΦΕΚ Α’48/05.04.2024) με τον τίτλο «Λήψη μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της Οδηγίας 2000/31/ ΕΚ («Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες») και άλλες διατάξεις»