Ν. 5137/2024: Κύρωση της σύμβασης Ελλάδας – Ιαπωνίας για την αποφυγή διπλής φορολόγησης
Με τον ν. 5137/2024[1] κυρώθηκε και απέκτησε ισχύ, η σύμβαση μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιαπωνίας, για την αποφυγή της διπλής φορολογίας αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος. Τα κυριότερα σημεία της ως άνω σύμβασης, είναι τα εξής:
Α. ΟΡΙΣΜΟΙ:
«Ελληνικοί Φόροι»: Οι φόροι στους οποίους εφαρμόζεται η σύμβαση για την Ελλάδα είναι ο φόρος εισοδήματος επί φυσικών προσώπων και ο φόρος εισοδήματος επί νομικών προσώπων και οντοτήτων.
«Ιαπωνικοί Φόροι»: Οι φόροι στους οποίους εφαρμόζεται η σύμβαση για την Ιαπωνία είναι ο φόρος εισοδήματος, εταιριών, ο ειδικός φόρος για την ανασυγκρότηση, ο τοπικός φόρος εταιριών και οι κατά τόπους φόροι των κατοίκων.
«Πρόσωπο»: Κάθε φυσικό πρόσωπο, εταιρία ή άλλη ένωση προσώπων.
«Εταιρία»: Κάθε νομικό πρόσωπο ή οντότητα που έχει ίδια φορολογική μεταχείριση με νομικό πρόσωπο.
«Συμβαλλόμενο Κράτος»: Η Ιαπωνία και η Ελλάδα.
«Κάτοικος Συμβαλλόμενου Κράτους»: Οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο σύμφωνα με τους νόμους του Κράτους αυτού, υπόκειται σε φόρο στο Κράτος αυτό, λόγω της διαμονής του, της κατοικίας του, της έδρας της διοίκησης ή οποιουδήποτε άλλου κριτηρίου παρόμοιας φύσης.
Β. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ:
Η σύμβαση, εφαρμόζεται σε πρόσωπα τα οποία είναι κάτοικοι ενός ή και των δύο Συμβαλλομένων Κρατών. Εάν ένα φυσικό πρόσωπο, είναι κάτοικος και των δύο Συμβαλλόμενων Κρατών, τότε:
– Θεωρείται ότι είναι κάτοικος μόνο του Κράτους στο οποίο διαθέτει μόνιμη κατοικία.
– Αν διαθέτει μόνιμη κατοικία και στα δύο κράτη, θεωρείται κάτοικος μόνο του Κράτους που αποτελεί το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων (στενότεροι προσωπικοί και οικονομικοί δεσμοί).
– Αν το Κράτος που αποτελεί κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων δεν καθορίζεται ή δεν διαθέτει μόνιμη κατοικία σε κανένα Κράτος, θεωρείται κάτοικος του Κράτους που έχει συνήθη διαμονή.
– Αν έχει συνήθη διαμονή και στα δύο κράτη ή σε κανένα από αυτά, θεωρείται κάτοικος του Κράτους, στο οποίο είναι υπήκοος.
– Αν είναι υπήκοος και των δύο Κρατών ή κανενός από αυτά, το ζήτημα επιλύεται με αμοιβαία συμφωνία των μερών.
Γ. ΜΟΝΙΜΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:
– Ο καθορισμένος τόπος επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω του οποίου οι δραστηριότητες μίας επιχείρησης διεξάγονται εν όλω ή εν μέρει (τόπος διοίκησης, υποκατάστημα, γραφείο, εργοστάσιο, εργαστήριο).
– Επιπλέον μία επιχείρηση θεωρείται ότι έχει μόνιμη εγκατάσταση σε ένα Συμβαλλόμενο Κράτος και ότι ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα σε αυτό μέσω της μόνιμης αυτής εγκατάστασης, εάν διεξάγει έρευνα ή εκμετάλλευση φυσικών πόρων υπεράκτια σε αυτό το Συμβαλλόμενο Κράτος για περίοδο ή περιόδους που υπερβαίνουν συνολικά τις τριάντα (30) ημέρες σε οποιαδήποτε δωδεκάμηνη περίοδο που αρχίζει ή λήγει στο οικείο φορολογικό έτος.
– Δεν συνιστά μόνιμη εγκατάσταση ο τόπος που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για λόγους αποθήκευσης ή έκθεσης εμπορευμάτων της επιχείρησης, διατήρησης εμπορευμάτων με σκοπό επεξεργασίας από κάποια άλλη επιχείρηση.
Δ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ:
- Εισόδημα από ακίνητη περιουσία[2]: Το εισόδημα που προέρχεται από την άμεση χρήση/ εκμίσθωση ή άλλης μορφής χρήση της ακίνητης περιουσίας και αποκτάται από κάτοικο του ενός Συμβαλλομένου Κράτους, από ακίνητη περιουσία η οποία ευρίσκεται στο άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος, μπορεί να φορολογείται στο άλλο Κράτος (ήτοι στο Κράτος που ευρίσκεται η ακίνητη περιουσία).
- Κέρδη Επιχειρήσεων: Τα κέρδη επιχείρησης ενός Συμβαλλομένου Κράτους, φορολογούνται μόνο σε αυτό, εκτός αν επιχείρηση ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα στο άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος μέσω μόνιμης εγκατάστασης που βρίσκεται σε αυτό, οπότε για το τμήμα των κερδών του, φορολογείται στο άλλο Κράτος.
- Τόκοι: Οι τόκοι που προκύπτουν σε ένα Συμβαλλόμενο Κράτος και καταβάλλονται σε κάτοικο του άλλου κράτους, φορολογούνται σε αυτό.
- Συντάξεις: Οι συντάξεις και άλλες παρόμοιες αμοιβές που καταβάλλονται σε κάτοικο ενός Συμβαλλομένου Κράτους, έναντι προηγούμενης απασχόλησής του, φορολογούνται μόνο σε αυτό το Κράτος.
Ε. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ:
Τα κέρδη μίας επιχείρησης ενός Συμβαλλομένου Κράτους από την εκμετάλλευση πλοίων που δραστηριοποιούνται σε διεθνείς μεταφορές φορολογούνται μόνο σε αυτό το Συμβαλλόμενο Κράτος εκτός εάν τα πλοία είναι νηολογημένα ή έχουν εφοδιαστεί με ναυτιλιακά έγγραφα από το άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος. Εάν τα πλοία είναι νηολογημένα ή έχουν εφοδιαστεί με ναυτιλιακά έγγραφα όπως προαναφέρθηκε, τα κέρδη που προέρχονται από την εκμετάλλευση των πλοίων στις διεθνείς μεταφορές μπορούν να φορολογούνται σε αυτό το άλλο Συμβαλλόμενο Κράτος. Ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, μία επιχείρηση ενός Συμβαλλομένου Κράτους απαλλάσσεται όσον αφορά την εκμετάλλευση πλοίων στις διεθνείς μεταφορές, στην περίπτωση επιχείρησης της Ελλάδας, από τον φόρο επιχειρήσεων της Ιαπωνίας, και, στην περίπτωση επιχείρησης της Ιαπωνίας, από κάθε φόρο παρόμοιο με τον φόρο επιχειρήσεων της Ιαπωνίας, ο οποίος επιβάλλεται εφεξής στην Ελλάδα.
Στ. ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ:
- ΕΛΛΑΔΑ: Εάν κάτοικος της Ελλάδας αποκτά εισόδημα το οποίο, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης, μπορεί να φορολογηθεί στην Ιαπωνία, η Ελλάδα, αναγνωρίζει ως έκπτωση από τον ελληνικό φόρο εισοδήματος αυτού του κατοίκου, ποσό ίσο με τον ιαπωνικό φόρο που καταβλήθηκε στην Ιαπωνία.
- ΙΑΠΩΝΙΑ: Με την επιφύλαξη των διατάξεων της νομοθεσίας της Ιαπωνίας σχετικά με εκπτώσεις ως πίστωση έναντι του ιαπωνικού φόρου του φόρου που καταβάλλεται σε οποιαδήποτε χώρα εκτός της Ιαπωνίας, όταν κάτοικος της Ιαπωνίας αποκτά εισόδημα από την Ελλάδα το οποίο μπορεί να φορολογηθεί στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης, το ποσό του ελληνικού φόρου που πρέπει να καταβληθεί σε σχέση με το εισόδημα αυτό επιτρέπεται ως πίστωση έναντι του ιαπωνικού φόρου που επιβάλλεται στον εν λόγω κάτοικο.
Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
[1] Ν. 5137/2024 (ΦΕΚ Α’149/19.09.2024) με τον τίτλο «Κύρωση της Σύμβασης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιαπωνίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και την αποτροπή της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και του Πρωτοκόλλου αυτής».
[2] Συμπεριλαμβανομένου και του εισοδήματος από ακίνητη περιουσία επιχείρησης.