Ν. 5164/2024: Ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2464 για τις εκθέσεις βιωσιμότητας

Με τον ν. 5164/2024[1] ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2464 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 (γνωστή ως Οδηγία CSRD), αναφορικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις επιχειρήσεις. Ο σκοπός των νέων διατάξεων είναι – μεταξύ άλλων – η ενίσχυση της διαφάνειας των πληροφοριών εταιρικής βιωσιμότητας μέσω της δημοσιοποίησης αξιόπιστων και συγκρίσιμων στοιχείων, η διασφάλιση της πρόσβασης του κοινού στα στοιχεία αυτά και η προσαρμογή των ορίων κατάταξης των οντοτήτων και ομίλων επιχειρήσεων, στα σύγχρονα δεδομένα. Συνοπτικά προβλέπονται τα εξής:
Α. «ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ»
Στην έννοια των «οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος» περιλαμβάνονται πλέον και α) οι ανώνυμες εταιρείες με συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου, β) οι θυγατρικές της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, γ) επενδυτικές επιχειρήσεις και οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων και δ) τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων.
Β. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Τόσο οι εκθέσεις βιωσιμότητας όσο και τα στοιχεία των προσώπων που είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της υποβολής των, πρέπει να δημοσιεύονται, ακολουθώντας τα πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας που προβλέπονται στο νέο άρθρο 154Α που προστέθηκε στον ν. 4548/2018.
Γ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Μεταξύ των στοιχείων που θα πρέπει να περιλαμβάνουν οι εκθέσεις βιωσιμότητας είναι τα εξής:
– Σύντομη περιγραφή του επιχειρηματικού μοντέλου και της στρατηγικής της επιχείρησης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τόσο η ανθεκτικότητα του μοντέλου όσο και οι ευκαιρίες της επιχείρησης που αφορούν ζητήματα βιωσιμότητας,
– Περιγραφή του ρόλου των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών οργάνων της επιχείρησης σε σχέση με θέματα βιωσιμότητας, καθώς και της εμπειρογνωμοσύνης και των δεξιοτήτων τους για την εκπλήρωση αυτού του ρόλου,
– Περιγραφή των πολιτικών της επιχείρησης σε σχέση με θέματα βιωσιμότητας,
– Περιγραφή της διαδικασίας δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζεται από την επιχείρηση σε θέματα βιωσιμότητας, των κυριότερων πραγματικών ή δυνητικών αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τις δραστηριότητες της ίδιας της επιχείρησης, των μέτρων που λαμβάνονται για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των εν λόγω συνεπειών, καθώς και άλλων δυσμενών συνεπειών που η επιχείρηση υποχρεούται να προσδιορίσει σύμφωνα με άλλες ενωσιακές απαιτήσεις για τη διεξαγωγή της διαδικασίας δέουσας επιμέλειας από επιχειρήσεις,
– Περιγραφή των κυριότερων κινδύνων για την επιχείρηση που σχετίζονται με θέματα βιωσιμότητας.
Δ. ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ
- Για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από 01/01/2024: Οι μεγάλες επιχειρήσεις ή μητρικές επιχειρήσεις μεγάλου ομίλου που είναι οντότητες δημοσίου συμφέροντος και υπερβαίνουν κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους, τον μέσο αριθμό των πεντακοσίων (500) εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους.
- Για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από 01/01/2025: Οι μεγάλες επιχειρήσεις ή μητρικές επιχειρήσεις μεγάλου ομίλου που πληρούν δύο από τα εξής κριτήρια: α) σύνολο ενεργητικού: 25.000.000€, β) καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 50.000.000€ και γ) μέσος όρος εργαζομένων: 250 άτομα.
- Για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από 01/01/2026: Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και υπό προϋποθέσεις μικρά και μη πολύπλοκα ιδρύματα και ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
- Για τα οικονομικά έτη που αρχίζουν από 01/01/2028: Επιχειρήσεις τρίτων χωρών, οι οποίες – βάσει του νέου άρθρου 154Β του ν. 4548/2018 – έχουν υποχρέωση υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας. Πρόκειται για θυγατρικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα και η τελική μητρική επιχείρηση διέπεται από το δίκαιο τρίτης χώρας, καθώς και υποκαταστήματα επιχειρήσεων που διέπονται από το δίκαιο τρίτης χώρας, τα οποία είτε δεν ανήκουν σε όμιλο ή κατέχονται τελικά από επιχείρηση που διέπεται από το δίκαιο τρίτης χώρας.
Ε. ΕΛΕΓΧΟΣ & ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Με τον ν. 5164/2024 προστέθηκε νέο άρθρο 154Γ στον ν. 4548/2018, προβλέποντας τον έλεγχο που διεξάγεται από ορκωτούς ελεγκτές ή ελεγκτικές εταιρίες. Κατά τον έλεγχό τους, οι αρχές δύνανται να διατυπώνουν γνώμη ή να δηλώνουν αν σύμφωνα με τη γνώση και την κατανόηση της επιχείρησης, έχουν εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες.
Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
[1] Ν. 5164/2024 (ΦΕΚ Α’ 202/12.12.2024) με τον τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2464 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 537/2014, της Οδηγίας 2004/109/ΕΚ, της Οδηγίας 2006/43/ΕΚ και της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (L 322) και της κατ’ εξουσιοδότηση Οδηγίας (ΕΕ) 2023/2775 της Επιτροπής, της 17ης Οκτωβρίου 2023, για την τροποποίηση της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις προσαρμογές των κριτηρίων μεγέθους για τις πολύ μικρές, τις μικρές, τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις ή ομίλους».