Η αγορά των Non–Fungible Tokens (NFTs) έχει γνωρίσει ιδιαίτερα μεγάλη ανάπτυξη. Καλλιτέχνες (και όχι μόνο) έχουν δημιουργήσει και πουλήσει NFTs που αντιπροσωπεύουν διάφορα περιουσιακά στοιχεία, (είτε ψηφιακά είτε φυσικά), όπως διαδικτυακά μιμίδια ψηφιακές εικόνες, αναμνηστικά κλπ.  Ενδεικτικό της εκρηκτικής ανόδου των NFTs είναι τα αστρονομικά ποσά που δαπανώνται για την αγορά τους, με αποκορύφωμα την περσινή δημοπράτηση από τον οίκο Christie’s του έργου «Everydays: The First 5.000 Days (2021)» του καλλιτέχνη Beeple για 69.3 εκατομμύρια δολάρια.

Τι είναι τα NFTs?

Tα ΝFTs αντιστοιχούν σε ένα σύνολο μετα-δεδομένων που χαρακτηρίζεται από μοναδικότητα και από μη ανταλλαξιμότητα, τα οποία είναι καταγεγραμμένα σε δίκτυο Blockchain. Με άλλα λόγια, τα NFTs είναι σύνολο  μοναδικών πληροφοριών-δεδομένων υπό μορφή κώδικα, που συνδέονται πάντα με ένα ψηφιακό αντικείμενο ή αρχείο. Σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα (λ.χ. Bitcoin), τα οποία χρησιμοποιούν την Blockchain τεχνολογία, στην περίπτωση των NFTs δεν έχουμε μια καταγραφή οικονομικής συναλλαγής, αλλά καταγραφή στο δίκτυο Blockchain ενός συνόλου πληροφοριών-δεδομένων που σχετίζονται με ένα έργο (είτε ψηφιακό είτε μη ψηφιακό).

NFTs: ευκαιρία επένδυσης

Τα NFTs δημιουργούν σταδιακά μια νέα δευτερογενή (ψηφιακή) αγορά που μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα τόσο στους δημιουργούς όσο και στους αγοραστές/επενδυτές, καθώς τους επιτρέπουν να διαθέσουν το δικαίωμα χρήσης σε τρίτους ενώ παράλληλα το ίδιο το NFT παραμένει στην ιδιοκτησία τους. Οι δημιουργοί των NFTs αποκτούν την δυνατότητα πώλησης αυθεντικών ψηφιακών αντιτύπων των έργων τους έναντι υψηλού ανταλλάγματος σε κρυπτονομίσματα στα διάφορα NFT market places. Επιπλέον, αποκτούν τον έλεγχο των περαιτέρω πωλήσεων, αφού παρέχεται η δυνατότητα πρόβλεψης στην σύμβαση καταγραφής του token ότι σε κάθε μεταπώληση θα υπάρχει ένα NFT royalty από κάθε μεταπώληση σε μορφή κρυπτονομίσματος, την οποία (μεταπώληση) ανιχνεύει αυτόματα το Blockchain.

Περαιτέρω, το NFT επιτρέπει στον αγοραστή να κατέχει την αληθινή ψηφιακή έκδοσή του καθώς το NFT λειτουργεί ως πιστοποιητικό γνησιότητας της μοναδικής ψηφιακής έκδοσης του έργου.

Σημαντικά ζητήματα:

✔ Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο (ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε εθνικό επίπεδο) που να ρυθμίζει την νομική φύση & αγορά των NFTs.

✔ Οι περισσότερες πλατφόρμες διάθεσης NFTs συνήθως δίνουν συγκεχυμένες πληροφορίες σχετικά με τους όρους παροχής υπηρεσιών, καθιστώντας τα δικαιώματα των χρηστών ασαφή και των δημιουργών ευάλωτα σε πιθανές παραβιάσεις.

✔ Με την αγορά του NFT δεν μεταβιβάζεται η εξουσία του πνευματικού δημιουργού. Τα πνευματικά δικαιώματα επί του υποκείμενου περιουσιακού στοιχείου μεταβιβάζονται εφόσον τούτο συμφωνηθεί ρητά (μέσω smart contract).

✔ Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, στο μητρώο NFT συμπεριλαμβάνεται ένα URL που παραπέμπει σε μία πλατφόρμα κεντρικού διακομιστή, όπου βρίσκεται αποθηκευμένο το έργο. Ως εκ τούτου, υφίσταται ο κίνδυνος αν ο ιστότοπος φιλοξενίας του έργου διακόψει την λειτουργία του ή αντιμετωπίσει τεχνικά ζητήματα να μην είναι το εκάστοτε αρχείο προσβάσιμο με αποτέλεσμα το NFT να μην έχει αξία.

✔ Δεν υπάρχει πλήρης εγγύηση ότι ο δημιουργός του NFT είναι ο δημιουργός του έργου. Μπορεί τρίτο πρόσωπο να προσαρτήσει NFT σε έργο που δεν του ανήκει ή να προβεί σε ψηφιακή διανομή NFTs που προσαρτώνται σε προστατευόμενα έργα, χωρίς την άδεια του δημιουργού.

Επίλογος

Σε κάθε περίπτωση οι αγοραστές-επενδυτές σε NFTs θα πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά τι ακριβώς αγοράζουν, να διασφαλίζουν ότι οποιαδήποτε ενσωματωμένο Smart Contract αντικατοπτρίζει με ακρίβεια τα δικαιώματα που αναμένουν να αποκτήσουν και να συναλλάσσονται μόνο σε αξιόπιστες αγορές, διεξάγοντας προηγουμένως αυστηρό due diligence.  

Νάσια Βαϊοπούλου
Δικηγόρος – Φορολογικός Σύμβουλος
LL.M. Athens

Κατερίνα Χαλκά
Δικηγόρος
ΠΜΣ Πολιτικής Δικονομίας και Εργατικού Δικαίου
(Ειδίκευση: Πολιτική Δικονομία), ΕΚΠΑ