Την 2 Νοεμβρίου 2022 δημοσιεύτηκε (ΦΕΚ 5621/Τ.Β’/2.11.2022) δυνάμει της Απόφασης 99447/2022 του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ο Κανονισμός Λειτουργίας των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (εφεξής Π.Ε.Κ.Α.) του ηλεκτρονικού Εθνικού Κοινωνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) ο οποίος ρυθμίζει την εσωτερική διάρθρωση, την οργάνωση και τον τρόπο λειτουργίας των Π.Ε.Κ.Α., τις αρμοδιότητες και τη συγκρότηση των οργάνων τους, που με την ιδιότητα του ελεγκτικού μηχανισμού έχουν ως κύριο έργο και αποστολή τους τη διενέργεια ελέγχων επιτόπιων και ουσιαστικών όπου ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα ή εκτελείται οικοδομικό έργο σε όλη την ελληνική επικράτεια για την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής, την πάταξη της αδήλωτης εργασίας και κάθε είδους παραβατικής συμπεριφοράς των εργοδοτών σχετικά με την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία, αλλά και την προστασία των εργοδοτών από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, είτε βάσει στόχευσης (risk analysis) είτε κατόπιν καταγγελίας ή αναφοράς άλλων Υπηρεσιών έχοντας τη δυνατότητα άντλησης στοιχείων κατά τη διενέργεια των ελέγχων από την ΑΑΔΕ αλλά και κάθε δημόσια Υπηρεσία ή Αρχή ή ιδιωτική επιχείρηση,  με τρόπο που να εξασφαλίζεται ο σεβασμός του εργοδότη και του ασφαλισμένου και γνώμονα την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και την προάσπιση της νομιμότητας και επιβάλλοντας διοικητικές κυρώσεις και πρόστιμα όταν διαπιστωθούν παραβάσεις.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ Π.Ε.Κ.Α. Τα Π.Ε.Κ.Α. ανήκουν ως προς τη διοικητική τους εποπτεία στη Γενική Διεύθυνση Ελέγχων του e-ΕΦΚΑ, υποστηρίζονται και συντονίζονται επιχειρησιακά από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Συντονισμού Ελέγχων της Γενικής Διεύθυνσης Ελέγχων και λειτουργούν καθημερινά και καθ΄ όλη τη διάρκεια της ημέρας στην πόλη-έδρα της Περιφέρειας όπου υπάγονται.

Τα Π.Ε.Κ.Α. διενεργούν ελέγχους  σε όλους τους χώρους εργασίας όπου ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα ή εκτελείται οικοδομικό έργο για την καταπολέμηση κάθε παραβατικής συμπεριφοράς και ιδίως:

• Την αντιμετώπιση και πάταξη της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας
• Τη διεκπεραίωση καταγγελιών για αδήλωτη, υποδηλωμένη και ανασφάλιστη εργασία
• Την πραγματοποίηση επανελέγχων σε εκτέλεση αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών ή των Δικαστηρίων για ελέγχους που έχουν διενεργηθεί από τα Π.Ε.Κ.Α ή Τοπικές Διευθύνσεις
• Τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων για διεκπεραίωση θεμάτων που αφορούν την επιστροφή εισφορών, τη συνυπευθυνότητα επιχειρήσεων, την υπαγωγή στην ασφάλιση, τη χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας
• Τη συνδρομή στη σύνταξη απόψεων για το σχηματισμό του φακέλου εισήγησης από τις Τοπικές Διευθύνσεις επί ενστάσεων κατά πράξεων ή αποφάσεων που έχουν εκδώσει ή επί προσφυγών κατά αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών των Τοπικών Διευθύνσεων

ΕΙΔΗ ΕΛΕΓΧΩΝ. Οι έλεγχοι που διενεργούνται διακρίνονται σε:

– ΕΠΙΤΟΠΙΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ. Είναι οι έλεγχοι που στοχεύουν στη διαπίστωση αδήλωτων, ανασφάλιστων ή μερικώς ασφαλισμένων εργαζομένων

– ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ. Είναι οι έλεγχοι που διεξάγονται για τους εργαζομένους της επιχείρησης ή του οικοδομοτεχνικού έργου και πραγματοποιούνται με τον έλεγχο συμβάσεων εργασίας ή καταγγελιών αυτών, προσλήψεων, οικειοθελών αποχωρήσεων για να διαπιστωθεί η ορθή ή εσφαλμένη ασφάλιση των εργαζομένων

– ΤΑΚΤΙΚΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ. Είναι οι προγραμματισμένοι έλεγχοι που διενεργούνται για το σύνολο των εργαζομένων της επιχείρησης σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους

– ΕΚΤΑΚΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ. Είναι οι έλεγχοι που μπορεί να διενεργηθούν σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν αιτήματος και αφορούν την ορθή ή μη ασφάλιση για ένα ή περισσότερους απασχολούμενους

– ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ. Είναι οι έλεγχοι που διενεργούνται με στόχο τον εντοπισμό των απασχολούμενων και μη ασφαλισμένων, τον έλεγχο ασφάλισης σε επιχειρήσεις και τον καταλογισμό των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών

– ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ. Είναι οι έλεγχοι που διενεργούνται σε επιχείρηση που διαπιστώθηκε παράβαση αδήλωτης εργασίας εντός 12 μηνών από την παράβαση

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΛΕΓΧΩΝ. Ενδεικτικά: Ο εντοπισμός αδήλωτων ή υποδηλωμένων εργαζομένων, η επιβεβαίωση της αναγραφής των υπαλλήλων στον πίνακα προσωπικού της επιχείρησης, ο καταλογισμός των ασφαλιστικών εισφορών που αναλογούν σε βάρος των επιχειρήσεων, η διεκπεραίωση καταγγελιών και η διαπίστωση εικονικής ασφάλισης.

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΛΕΓΚΤΩΝ. Ο ελεγκτής οφείλει να σέβεται τους εργοδότες και  εργαζόμενους, να διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που συλλέγει, να  καλέσει τον διοικούμενο σε ακρόαση πριν την επιβολή δυσμενών διοικητικών πράξεων.

ΚΥΡΩΣΕΙΣ. Πρόστιμο 10.500 ευρώ επιβάλλεται εάν κάποιος εργαζόμενος δεν αναγράφεται στον πίνακα Ε4 και Πράξη επιβολής Εισφορών (ΠΕΕ) ή Πράξη Επιβολής Πρόσθετης Επιβάρυνσης Εισφορών (ΠΕΠΕΕ) εκδίδεται σε περιπτώσεις διαπίστωσης παραβάσεων.

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ. Ως ημερομηνία έναρξης εφαρμογής των διατάξεων ορίζεται η 2/11/2022 – ημερομηνία δημοσίευσης της ως άνω Απόφασης.

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine