Στα πλαίσια των διατάξεων για την επέκταση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας[1] δημοσιεύτηκε η Υπουργική Απόφαση 47360/2023[2], με την οποία ορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις για τη μεταβίβαση τμήματος της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας από τη μητέρα προς τον πατέρα του παιδιού για χρονικό διάστημα έως επτά μηνών, εξομοιώνοντας πλήρως τις συνέπειες της μεταβίβασης αυτής ως προς τις παροχές, την προστασία, τη διατήρηση των όρων απασχόλησης και όλων εν γένει των συνθηκών εργασίας και την ασφαλιστική κάλυψη του πατέρα με τις ανάλογα ισχύουσες για την εργαζόμενη μητέρα.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ

Η ΜΗΤΕΡΑ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ. Η εργαζόμενη μητέρα[3] για να μεταβιβάσει στον πατέρα την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας πρέπει να είναι η ίδια δικαιούχος του δικαιώματος της άδειας αυτής δηλαδή να εργάζεται σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, ασφαλισμένη (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), οπότε και δικαιούται να λάβει μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας την ειδική αυτή άδεια  9 μηνών, χωρίς να απαιτείται να έχει κάνει από πριν χρήση τμήματος αυτής.

ΠΑΤΕΡΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ. Ο πατέρας προς τον οποίο θα γίνει η μεταβίβαση της ειδικής αυτής αδείας πρέπει να είναι εργαζόμενος σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση, ασφαλισμένος, με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου με πλήρη ή μερική απασχόληση.

ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΟΜΕΝΗΣ ΑΔΕΙΑΣ. Η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει στον πατέρα τμήμα της ειδικής αυτής αδείας έως 7 μηνών, καθορίζοντας και τα διαστήματα που εναλλακτικά μπορούν να κάνουν χρήση της άδειας αυτής χωρίς όμως να ενδιαφέρει η σειρά που θα ακολουθηθεί.

ΧΡΟΝΟΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΔΕΙΑΣ. Η ειδική αυτή άδεια μπορεί να μεταβιβαστεί στον πατέρα είτε αμέσως μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας) της μητέρας είτε μετά τη λήξη της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας του πατέρα ή της μητέρας είτε μετά τη λήξη της ετήσιας κανονικής άδειας του πατέρα ή της μητέρας, εφόσον τα διαστήματα των αδειών αυτών είναι συνεχόμενα.[4]

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΟΔΟΤΗ. Ο εργαζόμενος προκειμένου να λάβει την ειδική αυτή άδεια οφείλει να υποβάλει αίτηση και να προειδοποιήσει εγγράφως τον εργοδότη ένα μήνα πριν από την έναρξη της αδείας, εκτός αν η μητέρα έχει υπόλοιπο της ειδικής αυτής αδείας μικρότερο των 2 μηνών.   

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ. Η απόφαση της μητέρας να μεταβιβάσει την ειδική άδεια στον πατέρα δηλώνεται με υπεύθυνη δήλωσή της στη ΔΥΠΑ μέσω του gov.gr όπου αναφέρονται τα ατομικά στοιχεία του πατέρα, το διάστημα αδείας που προτίθεται να μεταβιβάσει στον πατέρα και το διάστημα αδείας που έχει ήδη  λάβει ή προτίθεται να λάβει η ίδια.

ΔΙΚΑΙΟΥΜΕΝΑ ΠΟΣΑ

Κατά τη διάρκεια της ειδικής αδείας ο ΟΑΕΔ καταβάλει στην εργαζόμενη μητέρα  μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό πλέον της αναλογίας δώρων εορτών και επιδόματος αδείας[5].

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ

Για όσο χρόνο λαμβάνει την ειδική άδεια ο πατέρας δικαιούται όλες τις παροχές και τις ασφαλιστικές καλύψεις, όπως η εργαζόμενη και ασφαλισμένη μητέρα. Ο χρόνος αυτός λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης και κάθε δικαιώματος της εργατικής νομοθεσίας. Στον πατέρα εφαρμόζονται επίσης όλες οι διατάξεις που αφορούν στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται και στη μητέρα και  ενδεικτικά ως προς την προστασία και διατήρηση της απασχόλησης και των όρων εργασίας του, την επιστροφή στην ίδια ή ισοδύναμη θέση εργασίας και στη δυνατότητα να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, που θα εδικαιούτο κατά την απουσία του.

ΦΟΡΕΑΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ

Η ΔΥΠΑ καταβάλλει κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας που μεταβιβάζεται στον πατέρα την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, εφόσον βρίσκεται σε ενεργή σχέσης εργασίας[6].

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Η ισχύς των ρυθμίσεων αυτών ξεκίνησε ήδη από την 10^η Μαΐου 2023.

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Άρθ. 142 του ν. 3655/2008 (ΦΕΚ 58/Τ.Α/2008) όπως τροποποιήθηκε από τις διατάξεις του άρθ. 43 του ν. 4997/2022 (ΦΕΚ 219/Τ.Α/2022) για τον «Εξορθολογισμό ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις».

[2] Υ.Α. 47360/2023 (ΦΕΚ 3104/Τ.Β’/10.5.2023) του Υπουργ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: «Προϋποθέσεις, διαδικασία, καθώς και άλλες λεπτομέρειες για τη μεταβίβαση της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας, από τη μητέρα στον πατέρα του τέκνου, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 (Α’ 58), όπως τροποποιήθηκε και διαμορφώθηκε με το άρθρο 43 του ν. 4997/2022 (Α’ 219)».

[3] Η εργαζόμενη μητέρα μπορεί να είναι φυσική ή τεκμαιρόμενη μητέρα που αποκτά τέκνο με παρένθετη μητρότητα ή που υιοθετεί τέκνο (από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια έως την ηλικία των 8 ετών).

[4] Κατά συνέπεια, ως ημερομηνία έναρξης της ειδικής αυτής αδείας στον πατέρα ορίζεται η επομένη της λήξης όλων των ως άνω αδειών αυτών.

[5] Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι 4 ώρες ημερησίως ή 13 ημέρες το μήνα κατά τη διάρκεια του 6μηνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, τότε ο ΟΑΕΔ καταβάλει το ήμισυ του ανωτέρω ποσού.

[6] Σύμφωνα με την Υ.Α. 33891/606/2008 (ΦΕΚ 833/Τ.Β/2008) του Υπ. Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Το καταβαλλόμενο ποσό επιδότησης είναι αυτό που θα λάμβανε και η εργαζόμενη μητέρα.