Ι. Γενικά

Ένας από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ο οποίος αποτυπώνεται ήδη σε μία από τις ιδρυτικές της συνθήκες και συγκεκριμένα στο άρθρο 3§3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η εγκαθίδρυση μιας εσωτερικής αγοράς η οποία ευνοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης έχοντας ως βάση, μεταξύ άλλων, την ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη και το υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω και σε συνέχεια της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Συμφωνίας του Παρισιού, εκδόθηκε ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 (γνωστός ως Κανονισμός Ταξινομίας ή Taxonomy Regulation) σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088.

Ειδικότερα, ο παρών Κανονισμός θεσπίζει τα κριτήρια, με τα οποία προσδιορίζεται αν μια οικονομική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται περιβαλλοντικά βιώσιμη, προκειμένου να προσδιοριστεί ο βαθμός στον οποίο μία επένδυση είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη. Προκειμένου, δε, οι επενδυτές να έχουν επαρκή και σαφή ενημέρωση για τις οικονομικές δραστηριότητες που υποστηρίζουν τους περιβαλλοντικούς στόχους, θεσπίζονται από τον Κανονισμό ορισμένες απαιτήσεις γνωστοποίησης πληροφοριών, οποίες αφορούν σε ορισμένες επιχειρήσεις.

ΙΙ. Διαφάνεια μη οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων

Ο Κανονισμός εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, σε επιχειρήσεις που υπόκεινται στην υποχρέωση δημοσίευσης μη χρηματοοικονομικής κατάστασης ή ενοποιημένης μη χρηματοοικονομικής κατάστασης σύμφωνα με το άρθρο 19α ή το άρθρο 29α της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αντίστοιχα. Πρόκειται για τις εταιρίες των άρθρων 151 και 154 του ν. 4548/2018 και ειδικότερα για μεγάλες ανώνυμες εταιρίες ή τις μητρικές ανώνυμες εταιρίες μεγάλου ομίλου που αποτελούν οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος (κατά την έννοια του ν. 4308/2014) και οι οποίες, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους, υπερβαίνουν το μέσο αριθμό των πεντακοσίων (500) εργαζομένων κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους και το σύνολο του ενεργητικού τους υπερβαίνει τα €20 εκ., ή οι συνολικές καθαρές πωλήσεις τους υπερβαίνουν τα €40 εκ. κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού τους.

Πιο συγκεκριμένα, κατά το άρθρο 8 του Κανονισμού, οι ανωτέρω επιχειρήσεις υποχρεούνται να περιλαμβάνουν στη μη χρηματοοικονομική κατάσταση τους ή στην ενοποιημένη μη χρηματοοικονομική κατάσταση πληροφορίες για τον τρόπο και τον βαθμό στον οποίο οι δραστηριότητες τους συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες, δυνάμει των άρθρων 3 και 9 του Κανονισμού. Ειδικότερα, οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις γνωστοποιούν τα ακόλουθα:

α) το ποσοστό του κύκλου εργασιών τους από προϊόντα ή υπηρεσίες που συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες, και

 β) το ποσοστό των κεφαλαιουχικών δαπανών τους και η αναλογία των λειτουργικών δαπανών τους που σχετίζονται με περιουσιακά στοιχεία ή διαδικασίες που συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες.

Σύμφωνα με το Άρθρο 10 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2078[1][2]:

✔ Από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022, οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις δημοσιοποιούν μόνο το ποσοστό των επιλέξιμων για την ταξινομία και των μη επιλέξιμων για την ταξινομία οικονομικών δραστηριοτήτων επί του συνολικού κύκλου εργασιών, τις κεφαλαιουχικές και λειτουργικές δαπάνες τους, και τα ποιοτικά στοιχεία που αναφέρονται στο τμήμα 1.2 του παραρτήματος I το οποίο αφορά τη δημοσιοποίηση αυτή.

✔ Από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις δημοσιοποιούν μόνο: α) το ποσοστό, επί του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού τους, των ανοιγμάτων έναντι μη επιλέξιμων και επιλέξιμων για την ταξινομία οικονομικών δραστηριοτήτων· β) το ποσοστό, επί του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού τους, των ανοιγμάτων που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 και 2· γ) το ποσοστό, επί του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού τους, των ανοιγμάτων που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 3· δ) τα ποιοτικά στοιχεία που αναφέρονται στο παράρτημα XI. Τα πιστωτικά ιδρύματα δημοσιοποιούν επίσης το ποσοστό του χαρτοφυλακίου συναλλαγών τους και των διατραπεζικών δανείων σε πρώτη ζήτηση επί του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού τους.

✔ Οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις δημοσιοποιούν επίσης το ποσοστό των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων για την ταξινομία οικονομικών δραστηριοτήτων ασφάλισης κατά ζημιών.

Χριστίνα Ζήση
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Αστικού Δικαίου E.Κ.Π.Α.

[1] της Επιτροπής της 6ης Ιουλίου 2021 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με τη διευκρίνιση του περιεχομένου και της παρουσίασης των πληροφοριών που πρέπει να δημοσιοποιούνται από τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο άρθρο 19α ή στο άρθρο 29α της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες, και τον καθορισμό της μεθοδολογίας για τη συμμόρφωση με την υποχρέωση γνωστοποίησης.

[2] Βλ. επίσης, Επ. Κεφαλαιαγοράς – «Κανονισμός Taxonomy»: Ερωτήσεις-απαντήσεις σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 8 «Διαφάνεια μη οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων»