Το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη Έργων Αποθήκευσης Ενέργειας (Stand-alone Battery Systems) και τη χορήγηση Επενδυτικής Ενίσχυσης
-
Το παρόν σημείωμα αφορά:
Τους παραγωγούς ενέργειας που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση για υλοποίηση και λειτουργία Έργων Αποθήκευσης Ενέργειας μέσω αυτόνομων (stand-alone) έργων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα και όσων έχουν υποβάλλει αίτηση συμμετοχής στη 2η (Β΄) Ανταγωνιστική Διαδικασία Υποβολής Προσφορών για τη Χορήγηση Επενδυτικής Και Λειτουργικής Ενίσχυσης σε σταθμούς Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας.
-
Οφέλη Στήριξης Επενδυτικής Ενίσχυσης:
Τα έργα stand-alone μπαταριών που θα επιλεχθούν μέσω της 2ης ανταγωνιστικής διαδικασίας, θα λάβουν επενδυτική ενίσχυση ύψους 100.000€/MW.
-
Οριστικός Κατάλογος Επιλεγέντων:
15 Φεβρουαρίου 2024.
Ι. Εισαγωγή
Το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα stand-alone έργα αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα περιλαμβάνει διάφορα νομικά και διαδικαστικά βήματα. Το πλαίσιο αυτό είναι κρίσιμο για τη διασφάλιση της ασφαλούς και αποδοτικής λειτουργίας του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και για τη σταθεροποίηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, το παρόν σημείωμα προβλέπει τη διαδικασία που εφαρμόζεται στα έργα stand-alone που επιλέχθηκαν μέσω του 2ου διαγωνισμού για επιχορήγηση 100.000 €/MW.
II. Ρυθμιστικό πλαίσιο
Α. Αδειοδότηση
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡAAEY) είναι υπεύθυνη για την έκδοση αδειών αποθήκευσης. Η αίτηση για αυτές τις άδειες περιλαμβάνει ένα τέλος και υποβάλλεται σε μηνιαίους κύκλους. Επιπλέον, η Άδεια Αποθήκευσης ισχύει για 25 χρόνια και μπορεί να ανανεωθεί για άλλα 25 χρόνια, και η ανάκληση της άδειας πραγματοποιείται εάν δεν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η μη υποβολή αίτησης για περιβαλλοντική άδεια ή Οριστική Προσφορά Όρων Σύνδεσης στο δίκτυο (ΟΠΣ).
- Προ περιβαλλοντική αδειοδότηση
Αυτό το στάδιο περιλαμβάνει την απόκτηση της Άδειας Αποθήκευσης σύμφωνα με το Νόμο 4001/2011 και περιλαμβάνει συμμετοχή σε διαγωνισμούς για επιχορηγήσεις επενδύσεων και λειτουργικών ενισχύσεων.
- Περιβαλλοντική αδειοδότηση
Απαραίτητη είναι η έκδοση Περιβαλλοντικής Άδειας, η οποία διέπεται από τον Νόμο 1650/1986 και τον Νόμο 4014/2011, όπως τροποποιήθηκε με τον Νόμο 4685/2020. Η άδεια κατατάσσεται σε δύο κατηγορίες με βάση τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου.
- Οικοδομική Αδειοδότηση
Απαιτούνται σχετικές οικοδομικές άδειες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
B. Οικονομικές και επιχειρησιακές πτυχές
- Απαιτήσεις πιστωτικής υποστήριξης
Δεν απαιτείται εγγυητική επιστολή (LoG) για την αίτηση άδειας αποθήκευσης. Η ΡAAEY εξετάζει την τεχνική και οικονομική επάρκεια του αιτούντος και του έργου.
- Διαγωνισμοί για στήριξη μέσω επενδυτικών και λειτουργικών ενισχύσεων
Ο νόμος 4920/2022 θέτει τη νομική βάση για κρατικές ενισχύσεις στην τεχνολογία BESS, οι οποίες πρέπει να αξιοποιούνται διεθνώς και να συνδέονται απευθείας με το Σύστημα. Η διαδικασία υποβολής προσφορών περιλαμβάνει διάφορα κριτήρια, όπως η ικανότητα του έργου και οι τεχνικές προδιαγραφές.
Γ. Σύνδεση με το δίκτυο και ιεράρχηση προτεραιοτήτων
- Προσφορά σύνδεσης στο δίκτυο
Η αίτηση υποβάλλεται στον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ). Οι προθεσμίες υποβολής αιτήσεων μπορούν να παραταθούν με τέλος παράτασης.
- Προτεραιότητα σύνδεσης στο δίκτυο
Με την οικεία Υπουργική Απόφαση[1], όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, κατατάσσονται τα έργα αποθήκευσης σε ομάδες προτεραιότητας, ενώ ισχύουν ειδικοί όροι για τα συνδυασμένα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και αποθήκευσης.
III. Καθεστώς στήριξης μέσω επενδυτικών ενισχύσεων
Όσον αφορά τη διαδικασία χορήγησης επενδυτικών ενισχύσεων σε έργα που πληρούν τις προϋποθέσεις για διαγωνισμούς για αυτόνομους συσσωρευτές, οι απαιτήσεις καθορίζονται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδίδεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Οικονομικών.[2] Σύμφωνα με την ΚΥΑ, τα επιλεγέντα έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Επιπλέον, η χρηματοδότηση της επενδυτικής ενίσχυσης παρέχεται ως εξής:
- Ο Φορέας Κατασκευής/Ιδιοκτήτης του Έργου, μετά την ένταξή του στο έργο, μπορεί να υποβάλει αίτηση εντός 4 μηνών για την καταβολή μέρους της ενίσχυσης ως προκαταβολή (πρώτη δόση), ίση με το 50% του συνολικού ποσού της επενδυτικής ενίσχυσης. Η προθεσμία, δε, αυτή υπόκειται σε εξαιρέσεις.
- Με την ολοκλήρωση του 75% του οικονομικού αντικειμένου του Έργου, ο κατασκευαστής/Ιδιοκτήτης του Έργου λαμβάνει τη δεύτερη δόση της ενίσχυσης, ίση με το 75% του συνολικού ποσού της επενδυτικής ενίσχυσης.
- Τέλος, με την ολοκλήρωση ολόκληρου του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του Έργου, ο Κατασκευαστής/Ιδιοκτήτης του Έργου λαμβάνει την τρίτη και τελευταία δόση, ίση με το υπόλοιπο ποσό της επενδυτικής ενίσχυσης, δηλαδή ίση με το 100% της επενδυτικής ενίσχυσης.
IV. Κρίσιμες ημερομηνίες
Οι επενδυτές που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό υπέβαλαν τις αιτήσεις τους έως τις 22 Δεκεμβρίου 2023. Η ΡΑΑΕΥ θα δημοσιεύσει έναν αρχικό κατάλογο με τους αιτούντες στις 8 Φεβρουαρίου 2024, δίνοντας τη δυνατότητα για υποβολή ενστάσεων από τις 9 Φεβρουαρίου έως τις 12 Φεβρουαρίου 2024, ώστε ο Οριστικός Κατάλογος Επιλεγέντων, Αποκλεισθέντων και Επιλαχόντων Συμμετεχόντων, να δημοσιευθεί στις 15 Φεβρουαρίου 2024 και να διεξαχθεί ο διαγωνισμός αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσφυγής.
V. Συμπερασματικά
Το ρυθμιστικό πλαίσιο στην Ελλάδα για τα έργα stand-alone μπαταριών έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει την ενσωμάτωση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο εθνικό δίκτυο, ενισχύοντας την ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα. Για το σκοπό αυτό, η αξιοποίηση της σχετικής ενίσχυσης παρέχει ένα κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη των ενεργειακών στόχων και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Μαρία-Κωνσταντίνα Λιλή-Κόκκορη
Δικηγόρος
LL.M. Energy and Climate Law, University of Groningen
LL.M. Public International Law, Νομική Σχολή Αθηνών,
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
[1] Υπουργική Απόφαση με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 (ΦΕΚ 4333/Β/2023).
[2] Κοινή Υπουργική Απόφαση με αρ. ΥΠΕΝ/DHE/123445/2142 ημερομηνίας 28.11.2023, με τίτλο «Διαδικασία χορήγησης και καταβολής επενδυτικών ενισχύσεων μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, για το έργο «ΥΠ2. Συστήματα BESS συνολικής ισχύος 520MW – “αυτόνομα” συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας” που έχουν συμπεριληφθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (κωδικός MIS TA 5216889 – SAA: PSGGI-EEF)” διαθέσιμο στη διεύθυνση [https://diavgeia.gov.gr/doc/6%CE%9D%CE%9B%CE%924653%CE%A08-20%CE%98?inline=true].