Διευκρινιστικές οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας για τα χρονικά όρια εργασίας
Στα πλαίσια των διατάξεων του νέου εργατικού νόμου 4808/2021 (ΦΕΚ 101/ Τ.Α’/19.6.2021) και ειδικότερα των ρυθμίσεων Ατομικού Εργατικού Δικαίου δημοσιεύτηκε την 3 Σεπτεμβρίου 2021 η με αριθμό 64597 Εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με την οποία δόθηκαν διευκρινιστικές οδηγίες – μεταξύ άλλων- και σχετικά με τα χρονικά όρια εργασίας και την περίπτωση υπέρβασης των ορίων αυτών, αλλά και σχετικά με την προβλεπόμενη διαδικασία διευθέτησης του χρόνου εργασίας.
Ειδικότερα, ως προς την καθιέρωση χρονικών ορίων εργασίας και της υπέρβασης των ορίων αυτών:
✔ Θεσμοθετείται νέο σύστημα οργάνωσης του χρόνου εργασίας το οποίο αποτελεί πλήρη απασχόληση: εκτός από το ωράριο των 8 ωρών ημερησίως, επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, και των 6 ωρών και 40 λεπτών επί εξαήμερης εργασίας, παρέχεται η δυνατότητα υιοθέτησης συστήματος 4ήμερης πλήρους απασχόλησης διάρκειας 40 ωρών εβδομαδιαίως και 10 ωρών ημερησίως κατόπιν συμφωνίας που μπορεί να εφαρμοστεί σε μία περίοδο αναφοράς είτε 6 μηνών είτε ενός έτους εντός ενός ημερολογιακού έτους, ενώ δεν είναι επιτρεπτή η υπέρβαση αυτής της διάρκειας απασχόλησης.
✔ Τα όρια της υπερωριακής απασχόλησης που θεσμοθετούνται με το νέο νόμο (150 ώρες ετησίως και 3 ώρες ημερησίως) τελούν υπό την επιφύλαξη τήρησης της διάταξης του άρθ.6 του Π.Δ. 88/1999, όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των μισθωτών δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο 4 μηνών τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών και της υπερεργασίας.
Ως προς τη διαδικασία υιοθέτησης συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας, πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
✔ Υποβολή ενυπόγραφης αίτησης του εργαζομένου, σε έγγραφη ή ηλεκτρονική μορφή, που θα πρέπει να τηρείται στον εργοδότη.
✔ Ρητός όρος περί συμφωνίας του εργοδότη και του εργαζομένου στην ατομική σύμβαση εργασίας και τροποποίηση αυτής ως προς το μέρος που αφορά τη διάρκεια της ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόλησης με κοινοποίηση στον εργαζόμενο του εφαρμοζόμενου συστήματος.
✔ Υποχρέωση του εργοδότη να υποβάλει πίνακα προσωπικού στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ο οποίος θα συνοδεύεται από συνημμένο πρόγραμμα, όπου θα αποτυπώνεται το εφαρμοζόμενο σύστημα διευθέτησης και θα προβλέπεται η περίοδος αναφοράς στην οποία ισχύει το σύστημα αυτό.
Ως προς την ανάπαυση των εργαζομένων:
✔ Ο χρόνος του διαλείμματος δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. Σε περίπτωση όμως όπου σε μία επιχείρηση έχει ήδη υιοθετηθεί διάλειμμα το οποίο έχει ενταχθεί στο ημερήσιο ωράριο εργασίας του εργαζομένου και αποτελεί χρόνο εργασίας, οι διατάξεις του νέου νόμου δεν είναι δυνατό να τροποποιήσουν επί το δυσμενέστερο τη χορήγηση διαλείμματος σύμφωνα με το Π.Δ. 88/1999.
✔ Διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις του άρθ.4 παρ.2 του Π.Δ.88/1999 σύμφωνα με τις οποίες υπάρχει δυνατότητα -στα πλαίσια διαβούλευσης μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων – πρόβλεψης ειδικότερων και ευνοϊκότερων όρων στη χορήγηση διαλείμματος με βάση το είδος της οικονομικής δραστηριότητας σε συνεκτίμηση με τους κινδύνους που συνδέονται με την οργάνωση του χρόνου εργασίας και άπτονται της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.
✔ Καθιερώνεται ενιαία διακοπή χρονικής διάρκειας κατ’ ελάχιστον 3 ωρών για όλες τις περιπτώσεις απασχόλησης των εργαζομένων κατά πλήρες ημερήσιο, αλλά διακεκομμένο ωράριο για μέρος ή το σύνολο των εργασίμων ημερών της εβδομάδας.
*Σημειώνεται πως για το έτος 2021, οι ώρες υπερωριακής απασχόλησης που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ανεξαρτήτως κλάδου οικονομικής δραστηριότητας, βάσει του νομικού καθεστώτος που ίσχυε μέχρι το νέο νόμο, θα αφαιρεθούν από το νέο όριο των 150 ωρών ετησίως.
*Γίνεται επίσης σημείωση πως όλα τα έντυπα-στοιχεία σχετικά με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας θα πρέπει να τηρούνται από τον εργοδότη στην επιχείρηση και να είναι στη διάθεση των Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων κατά την άσκηση των ελεγκτικών καθηκόντων τους.
Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX Dauphine
