Πολίτης υπέβαλε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη διαμαρτυρόμενος ότι επιχείρηση που παρείχε υπηρεσίες χρήσης ομπρελοκαθισμάτων σε δημόσια παραλία δεν επέτρεπε την πρόσβαση σε οικογένειες με ανήλικα παιδιά. Μετά την πρόσφατη παρέμβαση της Ανεξάρτητης Αρχής[1], θεσπίστηκε, με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ 58782 ΕΞ 2023 και ΚΥΑ 38609 ΕΞ 2023)[2], ρητή απαγόρευση διακριτικής μεταχείρισης, μεταξύ άλλων για λόγους ηλικίας, στο πλαίσιο απλής χρήσης παραλίας και προβλέφθηκε αυτόματη λύση της σύμβασης παραχώρησης σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεως, ώστε να αποτρέπονται στο μέλλον ανάλογες πρακτικές, που οδηγούν σε παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως αυτά κατοχυρώνονται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού[3].

• Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΙΓΙΑΛΟΥ

Η παραχώρηση απλής χρήσης των κοινόχρηστων χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών σε τρίτους γίνεται έναντι ανταλλάγματος, κατόπιν απευθείας παραχώρησης ή δημοπρασίας και με την υπογραφή σύμβασης παραχώρησης μεταξύ του Δήμου ή της Κτηματικής Υπηρεσίας και του υπερού (δημοτικές ανώνυμες εταιρείες, όμορα προς τον αιγιαλό ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια, ξενοδοχειακά καταλύματα, campings, κέντρα αναψυχής, επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ομπρελών και ξαπλωστρών) και έχει σκοπό την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, όπως την εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών και τη λειτουργία αυτοκινούμενων ή ρυμουλκούμενων τροχήλατων αναψυκτηρίων (καντινών).[4]  

• Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Ο Συνήγορος του Πολίτη διερεύνησε αναφορά σχετικά με αποκλεισμό οικογένειας με μικρό παιδί από τη χρήση ομπρελοκαθισμάτων διαχειριζόμενων από ξενοδοχειακή επιχείρηση σε δημόσια παραλία. Μετά από εξέταση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και αλληλογραφία με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, η Ανεξάρτητη Αρχή διαπίστωσε ότι τόσο ο αρμόδιος Δήμος όσο και η κτηματική υπηρεσία του Δημοσίου δήλωναν αδυναμία ελέγχου ή επιβολής μέτρων, δεδομένου ότι η σύμβαση που συνάπτεται με τις επιχειρήσεις χρήσης αιγιαλού δεν περιλαμβάνει συναφείς υποχρεώσεις ως προς τη χρήση του χώρου. Κατόπιν τούτου, προτάθηκε από τον Συνήγορο η πρόβλεψη: α) όρου απαγόρευσης αποκλεισμού ανηλίκων από τις προαναφερθείσες παροχές και υπηρεσίες στις συμβάσεις που συνάπτονται με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις, καθώς και β) συνεπειών ή καταγγελίας σύμβασης/έκπτωσης της επιχείρησης σε περίπτωση που προβαίνει σε τέτοιου είδους ενέργειες αποκλεισμού. Οι προτάσεις του Συνηγόρου υιοθετήθηκαν πλήρως με τις υπ’ αριθμ. πρωτ. 58782 ΕΞ 2023/11-4-2023 και 38609 ΕΞ 2023/10-3-2023 ΚΥΑ.

• Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ  

Με την ΚΥΑ 58782 ΕΞ 2023 ορίστηκε ότι απαγορεύεται η διακριτική μεταχείριση για λόγους, ιδίως, φυλής, χρώματος, εθνικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων από τους υπερού, στους οποίους έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα απλής χρήσης του αιγιαλού και των λοιπών κοινόχρηστων χώρων.

• Η ΚΥΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΒΑΤΕΣ

Η σύμβαση παραχώρησης λύεται αυτομάτως και αζημίως για το Δημόσιο, όταν ο υπερού, στον οποίο έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα απλής χρήσης αιγιαλού, παραβιάζει τις ανωτέρω απαγορεύσεις. Η λύση της συμβατικής σχέσης δεν απαλλάσσει τον υπερού από την καταβολή του συνόλου του ανταλλάγματος χρήσης υπέρ του Δημοσίου μέχρι και την ημερομηνία που επήλθε η λύση της συναφθείσας σύμβασης παραχώρησης.

• ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Η διάταξη για την απαγόρευση διακριτικής μεταχείρισης των ανηλίκων έχει ήδη ξεκινήσει να ισχύει από τις 18 Απριλίου 2023.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Συνήγορος του Πολίτη: «Σύνοψη Διαμεσολάβησης. Διασφάλιση ίσης πρόσβασης ανηλίκων σε υπηρεσίες παρεχόμενες στο πλαίσιο απλής χρήσης παραλίας», Ιούνιος 2023

[2] ΚΥΑ 38609 ΕΞ 2023 (ΦΕΚ 1432/Τ.Β’/10-3-2023): «Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού» και ΚΥΑ 58782 ΕΞ 2023 (ΦΕΚ 2531/Τ.Β’/18-04-2023): «Τροποποίηση της υπό στοιχεία 38609 ΕΞ 2023/10-03-2023 (Β’ 1432) κοινής υπουργικής απόφασης περί καθορισμού όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού».

[3] Ν. 2101/1992 (ΦΕΚ 192/Τ.Α’/2-12-1992): «Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού»

[4] ΚΥΑ 38609 ΕΞ 2023 (ΦΕΚ 1432/Τ.Β’/10-3-2023), ό.π.