Με το Νόμο 5193/2025[1], ενισχύεται το νομικό πλαίσιο για τις αγορές κρυπτοστοιχείων στην Ελλάδα, καθώς εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1114[2] για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων (MiCAR) και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1113[3] για τις μεταφορές χρηματικών ποσών και ορισμένων κρυπτοστοιχείων (TFR II). Με την ψήφιση του Νόμου 5193/2025, οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων μπορούν πλέον να προσφέρουν νόμιμα τις υπηρεσίες τους στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Κανονισμό MiCAR. Κάτωθι συνοψίζονται οι κύριες διατάξεις του Νόμου 5193/2025.

• Άδεια λειτουργίας

Οι οντότητες με καταστατική έδρα στην Ελλάδα που παρέχουν υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων ή εκδίδουν μάρκες ηλεκτρονικού χρήματος ή μάρκες με αναφορά σε περιουσιακά στοιχεία πρέπει να είναι ανώνυμες εταιρείες και να αποκτούν άδεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ως προς την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων διέπονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1114, το Νόμο 5193/2025 και συμπληρωματικά από το Νόμο 4548/2018. Εάν οι εν λόγω δραστηριότητες παρέχονται από οντότητες που υπόκεινται σε έγκριση και εποπτεία από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), όπως πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα πληρωμών ή ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, αυτές οι οντότητες θα πρέπει να αποκτούν περαιτέρω άδεια από την ΤτΕ για τις εν λόγω δραστηριότητες.

• Εποπτικές αρχές

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις η ΤτΕ, ορίζονται ως αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού MiCAR στην Ελλάδα, ανάλογα με τις προσφερόμενες δραστηριότητες και το είδος νομικής προσωπικότητας του παρόχου υπηρεσιών. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την εποπτεία της συμμόρφωσης με τις διατάξεις περί κατάχρησης αγοράς.

• Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η ΤτΕ διαθέτουν τις αναγκαίες εποπτικές και ελεγκτικές εξουσίες και μπορούν να επιβάλουν διοικητικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων προστίμων. Όποιος παρέχει επαγγελματικά υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων χωρίς την κατάλληλη άδεια, υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις, ήτοι φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Το ίδιο ισχύει και για διευθυντές/μάνατζερ νομικών οντοτήτων.

• Μέτρα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και άλλες διατάξεις

Με το Νόμο 5193/2025 εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία με τον Κανονισμό TFR II και τροποποιείται ο νόμος 4557/2018[4], ο οποίος είχε ενσωματώσει τις Οδηγίες AMLD 4 και AMLD 5 στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, με τον εν θέματι νόμο οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων περιλαμβάνονται στον ορισμό των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που υποχρεούνται στη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ελισσάβετ-Άννα Βάλβη

Δικηγόρος

Δ.Μ.Σ. Χρηματοοικονομικού και Θεσμικού Πλαισίου των Αγορών Χρήματος και Κεφαλαίου,

Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

LL.M. in Forensics, Criminology and Law,

Law School, Maastricht University

[1] Νόμος 5193/2025 (ΦΕΚ Α 56/11.04.2025) με τίτλο «Ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς και άλλες διατάξεις»

[2] Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1114 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαΐου 2023, για τις αγορές κρυπτοστοιχείων και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 και των οδηγιών 2013/36/ΕΕ και (ΕΕ) 2019/1937

[3] Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1113 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαΐου 2023, περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών και ορισμένων κρυπτοστοιχείων και περί τροποποίησης της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849

[4] Nόμος 4557/2018 (ΦΕΚ Α’ 139/30.07.2018) με τίτλο «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE) και άλλες διατάξεις»