Οι κυριότερες ρυθμίσεις του νέου νόμου 4821/2021 για τον εκσυγχρονισμό του Ελληνικού Κτηματολογίου
Δημοσιεύτηκε την 31 Ιουλίου 2021 ο νέος νόμος 4821 (ΦΕΚ 134/Α/31.7.2021) με τον οποίο επιχειρείται ο εκσυγχρονισμός ολόκληρου του θεσμού του Ελληνικού Κτηματολογίου μέσω της επιτάχυνσης της ολοκλήρωσης της διαδικασίας κτηματογράφησης ακινήτων, του εξορθολογισμού της διαδικασίας διόρθωσης των πρώτων ανακριβών κτηματολογικών εγγραφών, της ενίσχυσης της ασφάλειας των συναλλαγών και της κατοχύρωσης της εμπιστοσύνης των πολιτών στο θεσμό του Κτηματολογίου. Για την υλοποίηση των ανωτέρω στόχων, ο νέος νόμος προέβη στη θέσπιση μίας σειράς ρυθμίσεων και μέτρων για το μετασχηματισμό της διαδικασίας κτηματογράφησης και του μηχανισμού διόρθωσης των ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και για τη βελτίωση της λειτουργίας του νομικού προσώπου του Ελληνικού Κτηματολογίου, τροποποιώντας συγχρόνως μεταξύ άλλων και πολλές από τις διατάξεις των προγενέστερων νόμων (όπως του ν. 2308/1995, του ν. 2664/1998 και του ν. 4512/2018). Ειδικότερα, ενδεικτικά αναφέρουμε:
✔ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΤΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ
– Πρόβλεψη μεταφοράς της εξέτασης των υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον των Επιτροπών του αρθ. 7Α (ν. 2308/1995) στο στάδιο λειτουργίας του Κτηματολογίου και περαίωσης της κτηματογράφησης όχι μόνο μετά την ολοκλήρωση όλων των προβλεπομένων διαδικασιών, αλλά και πριν την ολοκλήρωση της εξέτασης αιτήσεων διόρθωσης (άρθ.7Α), οι οποίες θα εξετάζονται κατά το στάδιο λειτουργίας του Κτηματολογίου.
– Δυνατότητα έκδοσης διαπιστωτικής πράξης περαίωσης της κτηματογράφησης πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης του αρ. 7Α.
– Μη καταχώρηση στον κτηματολογικό πίνακα εγγραπτέου δικαιώματος κατόπιν εκπρόθεσμης δήλωσης, στην περίπτωση που η καταχώρησή του θα συνεπαγόταν τον εκτοπισμό δικαιώματος που είχε περιληφθεί στον κτηματολογικό πίνακα ανάρτησης, εκτός και αν πρόκειται για περίπτωση ειδικής και καθολικής διαδοχής στο δικαίωμα που είχε περιληφθεί στους πίνακες ανάρτησης ή επίλυσης διαφοράς με δικαστική απόφαση.
– Δυνατότητα κατ’ εξαίρεση έκδοσης διαπιστωτικής πράξης περαίωσης της κτηματογράφησης για συγκεκριμένες κτηματολογικές ενότητες, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί ένσταση για κανένα ακίνητο που βρίσκεται σε αυτές ή δεν επηρεάζονται από την υποβολή ένστασης.
– Υποχρέωση υποβολής δήλωσης εγγραπτέων δικαιωμάτων από το Δημόσιο, όπως και αίτησης διόρθωσης ή ένστασης (άρθ.6,6Α,7) για λόγους διασφάλισης και προστασίας των δικαιωμάτων του.
– Συνέπεια της μη υποβολή δήλωσης είναι όχι μόνο η απαγόρευση κατάρτισης κάθε εμπράγματης δικαιοπραξίας και χορήγησης αδείας οικοδομής, αλλά και η επιβολή προστίμων, υπολογιζομένων βάσει του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων και του χρόνου καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης.
– Υποχρέωση μνημόνευσης και επισύναψης του αποδεικτικού υποβολής της δήλωσης στη συμβολαιογραφική πράξη και στην οικοδομική άδεια.
– Αναδρομική θεραπεία αποφάσεων που εκδόθηκαν μετά την 9.12.2020 και έως την 18.6.2021 με τις οποίες έγινε επιτρεπτή η υποβολή εκπροθέσμων δηλώσεων σε κτηματογραφούμενες περιοχές.
✔ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ
– Σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής μπορεί να ζητηθεί ενώπιον του αρμοδίου Πρωτοδικείου τόσο η αναγνώριση του προσβαλλομένου δικαιώματος όσο και η διόρθωση της πρώτης εγγραφής μέσα σε αποκλειστική προθεσμία οκτώ ετών από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της απόφασης του Δ.Σ. του Φορέα, με υποχρέωση άσκησης της αγωγής κατά του αναγραφόμενου στο κτηματολογικό φύλλο ως δικαιούχου του δικαιώματος στο οποίο αφορά η πρώτη εγγραφή και των ειδικών ή καθολικών διαδόχων αυτού.
– Η άσκηση της σχετικής αγωγής συνεπάγεται την αυτοδίκαιη λήξη της τυχόν εκκρεμούς διαδικασίας ενώπιον των Επιτροπών Εξέτασης Υποθέσεων Κτηματογράφησης του άρθρου 7Α του ν. 2308/1995, ενώ εισάγεται, υποχρέωση του ενάγοντος να καλέσει, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής του, όλους τους εναγόμενους σε υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης ενώπιον κτηματολογικού διαμεσολαβητή που επιλέγεται από ειδικό μητρώο, που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης.
– Πρόβλεψη κτηματολογικού εφέτη στη σύνθεση του Τριμελούς Εφετείου που θα δικάζει τις εφέσεις κατά των αποφάσεων του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, ώστε να διασφαλίζεται η άρτια γνώση του αντικειμένου και η ασφάλεια των πολιτών.
– Πρόβλεψη παράτασης μέχρι την 31.12.2022 της αποκλειστικής προθεσμίας διόρθωσης των αρχικών εγγραφών σε περιοχές που κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση πριν την έναρξη ισχύος του ν. 3481/2006, όπως και των περιοχών στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρίστηκαν από 1.1.2013 έως και την 31.12.2013.
– Αναμόρφωση του τρόπου διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων ανακριβών πρώτων εγγραφών που εμφανίζουν την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» με την αντιστροφή του βάρους προβολής αντιρρήσεων, το οποίο επιρρίπτεται, πλέον, στις αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού Δημοσίου.
✔ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΟΥ Ν.Π.Δ.Δ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ»
– Δυνατότητα στο ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.) με σκοπό την ανάθεση σε μέλη του τελευταίου της παροχής των αναγκαίων υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών προς συντόμευση του χρόνου καταχώρισης των σχετικών εγγραπτέων δικαιωμάτων και προς διευκόλυνση του κοινού κατά τις συναλλαγές του με το Κτηματολόγιο.
– Σύσταση 5μελούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων με αντικείμενο την επίλυση νομικών ζητημάτων κτηματολογικού δικαίου και την παρακολούθηση της ομαλής λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων του Φορέα.
✔ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ
– Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας με την ονομασία «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου», που μέσω της Πύλης gov.gr-Ε.Ψ.Π. και σε σύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε., του e-ΕΦΚΑ, του Τ.Ε.Ε. και του Ν.Π.Δ.Δ. «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» δίνει τη δυνατότητα στο συμβολαιογράφο αίτησης και έκδοσης εγγράφων που απαιτούνται για τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης σχετικής με εμπράγματη δικαιοπραξία επί ακινήτων, ενώ τα έγγραφα που εκδίδονται επέχουν θέση πρωτοτύπου και προσαρτώνται στο συμβόλαιο χωρίς άλλες διατυπώσεις.
*Σημειώνεται πως ως έναρξη ισχύος των διατάξεων του νόμου ορίζεται η 31.7.2021 , εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις του.
