Με την υπ’ αριθμ. 100/2024 απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικράτειας, έκρινε ως δικαιολογημένη την επιδίκαση στην αιτούσα, εύλογου χρηματικού ποσού, ως αποζημίωση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης της, λόγω παραβίασης της «εύλογης διάρκειας της δίκης».

Η υπό κρίση υπόθεση, αφορούσε στην εκδίκαση αιτήσεως περί δίκαιης ικανοποίησης λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης, κατ’ άρθρα 53 του ν. 4055/2012[1] και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. Η διαδικασία διήρκεσε σχεδόν πέντε (έτη), ήτοι από 16.03.2018, οπότε και κατέθεσε η αιτούσα αίτηση ακυρώσεως – ενώπιον του ΣτΕ- για την ακύρωση της τεκμαιρόμενης σιωπηρής απόρριψης της αιτήσεώς της, έως 15.03.2023, οπότε και εκδόθηκε η σχετική δικαστική απόφαση.

Επιγραμματικά, τα κυριότερα σημεία της ως άνω αποφάσεως, είναι τα εξής:

• Στα άρθρα 53-58 του ν. 4055/2012, θεσμοθετήθηκε ως νέο ένδικο βοήθημα, η αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπερβάσεως της εύλογης διάρκειας της διοικητικής δίκης, η οποία ασκείται ανά βαθμό δικαιοδοσίας. Το Δικαστήριο, αποφαίνεται εάν συντρέχει περίπτωση παραβίασης του δικαιώματος περί ταχείας απονομής της δικαιοσύνης, συνεκτιμώντας ως κριτήρια: α) τη συμπεριφορά των διαδίκων κατά την εξέλιξη της δίκης για την οποία παραπονείται ότι η διάρκεια της υπερέβη την εύλογη διάρκεια, β) την πολυπλοκότητα των τιθέμενων νομικών ζητημάτων, γ) τη στάση των αρμόδιων κρατικών αρχών και δ) το διακύβευμα της υπόθεσης για τον αιτούντα.
• Η διαδικασία της υπόθεσης, διήρκεσε σχεδόν πέντε (5) έτη, στο διάστημα των οποίων, δόθηκαν από το Δικαστήριο, έντεκα (11) αναβολές. Από το σύνολο των αναβολών, οι οκτώ (8) δόθηκαν από το Δικαστήριο αυτεπάγγελτα, ενώ τρείς (3) χορηγήθηκαν για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας λόγω covid- 19 και αφορούσαν τα χρονικά διαστήματα 16.05.2020- 31.05.2020, 30.11.2020- 07.12.2020 και 16.03.2021- 22.03.2021.
• Τα χρονικά διαστήματα κατά τα οποία, η υπόθεση αναβλήθηκε λόγω covid- 19, δεν ήταν – κατά την κρίση του Δικαστηρίου – μεγάλης διάρκειας σε σχέση με το συνολικό χρόνο εκδίκασης της υπόθεσης και ο μη υπολογισμός τους, δεν επηρεάζει το ύψος της αποζημίωσης που τυχόν πρέπει να επιδικασθεί.
• Το έγγραφο με τις απόψεις της Διοίκησης και ο διοικητικός φάκελος, περιήλθαν στο Δικαστήριο, στις 19.06.2020 (η αίτηση ακυρώσεως κατατέθηκε 16.03.2018), γεγονός που κατά την κρίση του Δικαστηρίου, συνέβαλε στην επιβράδυνση του χρόνου εκδίκασης της υπόθεσης.
• Το Δικαστήριο έκρινε περαιτέρω, ότι η αιτούσα δεν προκύπτει να συνέβαλε με τη συμπεριφορά της στην καθυστέρηση της υπόθεσης, η οποία – κατά την κρίση του – δεν παρουσίαζε ιδιαίτερη πολυπλοκότητα.
• Τέλος και αναφορικά με το διακύβευμα της υπόθεσης, για την αιτούσα, το Δικαστήριο έκρινε ότι είναι σημαντικό, καθώς καίτοι το αντικείμενο της υπόθεσης δεν συνδέεται με τον βιοπορισμό της αιτούσας και τη διαβίωσή της, το κριθέν ζήτημα αφορούσε στο δικαίωμα ιδιοκτησίας και στη ματαίωση ενάσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας στην επίμαχη έκταση.
• Κατέληξε επομένως το Δικαστήριο ότι, από το σύνολο των περιστάσεων της υπόθεσης και συνεκτιμώντας τα κριτήρια του άρθρου 57 του ν. 4055/2012, το χρονικό διάστημα που διήρκεσε η εκδίκαση της υπόθεσης, δεν ικανοποιεί ούτε τις απαιτήσεις της «εύλογης διάρκειας της δίκης» κατά τις ως άνω διατάξεις ούτε τις απαιτήσεις της «λογικής προθεσμίας» κατά την έννοια του άρθρου 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. και επομένως η αιτούσα δικαιούται αποζημίωση ως δίκαιη ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 4055/2012 (ΦΕΚ Α’51/12.03.2012), με τίτλο «Δίκαιη δίκη και εύλογη διάρκεια αυτής».