Με στόχο την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της Χώρας με τη χορήγηση κινήτρων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και κλάδους, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, την τεχνολογική αναβάθμιση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας δημοσιεύτηκε ο νέος Αναπτυξιακός νόμος 4887/2022 με τον οποίο εισάγονται ρυθμίσεις για επενδυτικά σχέδια που αφορούν συγκεκριμένα καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων που θα εξεταστούν περιληπτικά με το παρόν άρθρο, σε συνδυασμό με τις ενισχύσεις που θα λάβουν για τις επιλέξιμες δαπάνες.

✔ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Στο καθεστώς χορήγησης κρατικών ενισχύσεων των κατωτέρω 13 κατηγοριών ενδεικτικά υπάγονται:

1. ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Επενδυτικά σχέδια που εισάγουν νέες ψηφιακές λειτουργίες, συνδυάζουν μεθόδους παραγωγής με σύγχρονη τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας ή αναβαθμίζουν  της υφιστάμενες μονάδες.
2. ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Επενδυτικά σχέδια που αφορούν τεχνολογίες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος ή την ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων ή δραστηριότητες της βιώσιμης ανάπτυξης .
3. ΝΕΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ: Σχέδια νέων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας (όπως τον ψηφιακό και τεχνολογικό μετασχηματισμό, την έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία, την πρωτογενή παραγωγή, την μεταποίηση γεωργικών προϊόντων) και καλύπτονται δαπάνες σύστασης των δραστηριοτήτων και  υλοποίησης των αρχικών επενδύσεων.
4. ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ: Επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης με στόχο τη στήριξη της εργασίας και την αντιμετώπιση των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία και βιώσιμη ανάπτυξη.[1]
5. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: Επενδυτικά σχέδια που προάγουν την έρευνα και προωθούν την ανάπτυξη και την εφαρμογή ιδεών και τεχνολογιών που βελτιώνουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες και καθιστούν αποδοτικότερη την παραγωγή.
6. ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ-ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ-ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ: Σχέδια που ενισχύουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, αλλά και της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας.
7. ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ-ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ: Επενδυτικά σχέδια που ανήκουν στον τομέα της μεταποίησης[2] και της εφοδιαστικής αλυσίδας με αντικείμενο την τεχνολογική, παραγωγική, διοικητική και οργανωτική αναβάθμιση και την καινοτόμο ανάπτυξη με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης των επιχειρήσεων στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
8. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ: Επενδυτικά σχέδια που στοχεύουν στη διείσδυση σε νέες αγορές του εξωτερικού με την εξαγωγή των προϊόντων ή υπηρεσιών τους.
9. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ: Τουριστικές επενδύσεις που αφορούν κυρίως στη δημιουργία, την επέκταση, τον εκσυγχρονισμό ολοκληρωμένης μορφής τουριστικών καταλυμάτων στο σύνολο της επικράτειας με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος.
10. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ. Τουριστικές επενδύσεις που αφορούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού και στοχεύουν στην αξιοποίηση και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των περιοχών της χώρας, όπως γεωγραφικών, κοινωνικών, πολιτισμικών , θρησκευτικών.
11. ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ. Μεγάλα επενδυτικά σχέδια που αφορούν κλάδους της οικονομίας με σημαντικές επιδράσεις στις τοπικές οικονομίες.
12. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΑΞΙΑΣ. Επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στους κλάδους που αποτελούν ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας, προκειμένου να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας, να βελτιώνεται η ποιότητα των παραγομένων προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών, και να διαμορφώνονται όροι ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
13. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 360^ο. Το σύνολο των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στο νόμο αυτό – πλην συγκεκριμένων κατηγοριών για τις οποίες θεσπίζονται ειδικά καθεστώτα –  που αφορούν στην υλοποίηση των αρχικών επενδύσεων και τη δυνατότητα πραγματοποίησης πρόσθετων δαπανών, προς όφελος των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και της εθνικής οικονομίας.
    
    

✔ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Τα επενδυτικά σχέδια του νόμου αυτού μπορούν να λαμβάνουν ενισχύσεις για επιλέξιμες δαπάνες[3]  είτε

• Περιφερειακού χαρακτήρα για αρχική επένδυση [4] και αφορούν: επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού (όπως δαπάνες για κατασκευή, επέκταση και εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκαταστάσεων και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, αγορά παγίων στοιχείων, αγορά και εγκατάσταση καινούριων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και μεταφορικών μέσων εντός της μονάδας, μισθώματα του leasing των μηχανημάτων και του εξοπλισμού), επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού (όπως για μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και τεχνογνωσίας, συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης), το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα του επενδυτικού σχεδίου για δύο έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης.[5]
• Εκτός περιφερειακών ενισχύσεων και αφορούν: επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων για τις οποίες παρέχονται άλλες – πλην των περιφερειακών – ενισχύσεις σε εφαρμογή των όρων των ειδικών καθεστώτων ενισχύσεων των ως άνω κατηγοριών.
  
  

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης θα εστιαστεί κυρίως στις περιφέρειες και τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση λόγω της εξάρτησής τους από τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα και της τύρφης  ή από βιομηχανικές διεργασίες έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

[2] Πλην της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων για τα οποία θεσπίζεται ειδικό καθεστώς.

[3] Επιλέξιμες δαπάνες: όσες δαπάνες επιτρέπεται να ενισχυθούν βάσει του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου. Προβλέπονται επίσης μη επιλέξιμες δαπάνες, οι οποίες εξαιρούνται από την παροχή ενισχύσεων, όπως λειτουργικά έξοδα της επένδυσης, αγορά επίπλων και σκευών γραφείου, αγορά οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων, εισφορά στο εταιρικό κεφάλαιο ακινήτων, μηχανημάτων και λοιπών παγίων στοιχείων, ανέγερση ή επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων επί γηπέδου που δεν ανήκει κατά κυριότητα στο φορέα της επένδυσης.

[4] Με την επιφύλαξη ειδικότερων όρων και προϋποθέσεων που προβλέπονται στο νόμο αυτό.

[5] Με την επιφύλαξη των ειδικότερων προϋποθέσεων του νόμου.