Ι. Γενικά

Στις 17 Αυγούστου 2022, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ’αριθμ. 73066/1-08-2022 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία εγκρίθηκε η Εθνική Στρατηγική για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία 2022-2027 ( εφεξής «ΕΣΥΑΕ»).[1] Η νέα ΕΣΥΑΕ 2022-2027 εστιάζει στη συνεχή αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας, σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα[2] και αποσκοπεί στο να απαντήσει στις νέες αλληλένδετες προκλήσεις του κόσμου της εργασίας, όπως οι μεταβολές στις μορφές και την οργάνωση της εργασίας, ιδίως λόγω του ψηφιακού μετασχηματισμού της εργασίας και της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών (τηλεργασία, ηλεκτρονικές πλατφόρμες, εφαρμογές ρομποτικής και τεχνητής νοημοσύνης, «έξυπνα» μέσα ατομικής προστασίας), η δημογραφική γήρανση, η βιώσιμη-οικολογική ανάπτυξη, αλλά και η βελτίωση της ετοιμότητας απέναντι σε υφιστάμενες ή μελλοντικές υγειονομικές ή/και πανδημικές κρίσεις.

ΙΙ. Στρατηγικός Σχεδιασμός 2022 – 2027

Με όραμα τη δημιουργία υγιών και ασφαλών χώρων εργασίας για όλους τους εργαζομένους, ο επιτελικός σχεδιασμός στο πεδίο της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία για την περίοδο 2022-2027 αναπτύσσεται σε τρείς (3) στρατηγικούς στόχους, οι οποίοι εξειδικεύονται σε έξι (6) επιμέρους άξονες προτεραιότητας:

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1: Ανάπτυξη ενός λειτουργικού εθνικού συστήματος διακυβέρνησης για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία με γνώμονα τις εθνικές ανάγκες και τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.

Εξειδίκευση στόχου μέσω των αξόνων προτεραιότητας:

✔ Επιτελικός συντονισμός δημόσιων πολιτικών για θέματα ΥΑΕ: Στην κατεύθυνση αυτή, αποφασιστικής σημασίας θεσμική παρέμβαση αποτελεί ήδη η ψήφιση του ν. 4808/2021 με τον οποίο θεσπίζεται διαμέσου της κύρωσης της ΔΣΕ 187, η υποχρέωση για εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία και ετήσιου εθνικού προγράμματος δράσεων, καθώς και η ενδυνάμωση της επιστημονικά τεκμηριωμένης και κοινωνικά αποτελεσματικής παρέμβασης της πολιτείας στα συναφή ζητήματα, ιδίως μέσω της στενότερης συνεργασίας με το ΕΛΙΝΥΑΕ, τον επιστημονικό φορέα του συνόλου των κοινωνικών εταίρων, εργοδοτών και εργαζομένων, για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.[3]

✔ Πλήρης συμμόρφωση επιχειρήσεων και φορέων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στην νομοθεσία για την ΥΑΕ: Η πρόσφατη οργανωτική μετεξέλιξη του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας στον έλεγχο τήρησης της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και ενισχύει το τεκμήριο αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 2: Εκσυγχρονισμός και βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία καθώς και των μέτρων πρόληψης των κινδύνων με έμφαση στις νέες προκλήσεις στον κόσμο της εργασίας.

Εξειδίκευση στόχου μέσω των αξόνων προτεραιότητας:

✔ Απλοποίηση και βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για την ΥΑΕ: Σε πρώτη φάση προτεραιότητα θα δοθεί στην έκδοση των κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 4808/2021 κανονιστικών πράξεων, μέσω των οποίων ρυθμίζονται νέες πτυχές εργασιακών θεμάτων όπως η τηλεργασία, η εργασία σε ψηφιακές πλατφόρμες κλπ.

✔ Ενθάρρυνση της επιστημονικής προόδου και της έρευνας – Νέοι και αναδυόμενοι επαγγελματικοί κίνδυνοι: Ιδιαίτερη έμφαση πρόκειται να δοθεί στην εκπόνηση πρακτικών οδηγών και κατευθυντήριων οδηγιών για την αποτελεσματική εφαρμογή της γενικής και ειδικής νομοθεσίας (ιδιαίτερα της νέας) από τους εργοδότες αλλά και τους τεχνικούς ασφάλειας και ιατρούς εργασίας. Παράλληλα, προτεραιότητα αποτελεί η διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων (εργασιακό άγχος και εξουθένωση, βία, παρενόχληση, κ.λπ.), οι οποίοι αποτελούν τα αίτια για πλήθος επαγγελματικών ασθενειών και συνδέονται άμεσα μεταξύ άλλων με την τρέχουσα υγειονομική κρίση, με τις νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας και με την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών στις εργασιακές πρακτικές.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 3: Προαγωγή νοοτροπίας πρόληψης των κινδύνων στην εργασία με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων στο χώρο εργασίας

Εξειδίκευση στόχου μέσω των αξόνων προτεραιότητας:

✔ Επιμόρφωση και προαγωγή νοοτροπίας πρόληψης: Η νέα προσέγγιση που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από το Πλαίσιο Στρατηγικής 2021-2027 για την ΥΑΕ, βασίζεται στο φιλόδοξο όραμα της πλήρους εξάλειψης των αιτιών θανάτου (εργατικά ατυχήματα, επαγγελματικές ασθένειες) που σχετίζονται με την εργασία (“Vision Zero approach”), με κυρίαρχο στοιχείο της την καλλιέργεια νοοτροπίας (κουλτούρας) πρόληψης.

✔ Δικτύωση, συνεργασίες και κοινωνικός διάλογος: Στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ της Πολιτείας και φορέων που προάγουν την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια και ιδιαίτερα φορέων των κοινωνικών εταίρων, κομβικό ρόλο κατέχει η επίσημη θεσμοθέτηση μέσω του ν. 4808/2021 της συνεργασίας του ΥΠΕΚΥΠ με το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία (ΕΛΙΝΥΑΕ).

[1]  ΦΕΚ 4359/Β/17-8-2022

[2] Η ΕΣΥAΕ δομείται στη βάση του νέου Στρατηγικού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία 2021-2027, το οποίο έχει στόχο να επικαιροποιήσει τα πρότυπα προστασίας για τους εργαζόμενους και να αντιμετωπίσει τόσο τους παραδοσιακούς όσο και τους νέους κινδύνους που σχετίζονται με την εργασία, λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών και κοινωνικών αλλαγών.

[3] Σκόπιμη θεωρείται η προώθηση της δημιουργίας ειδικού «Φορέα Ασφάλισης Επαγγελματικού Κινδύνου (επαγγελματικής νοσηρότητας)».