Στα πλαίσια των διατάξεων της ΚΥΑ 100335/2019 των Υπουργείων Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ 2600/Τ.Β’/28.6.2019), όπως αυτή τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ 79230/2021 (ΦΕΚ 3293/Τ.Β’/26.7.2021) ορίζονται οι δραστηριότητες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας και προβλέπονται τα κριτήρια διάκρισής τους σε σχέση με συναφείς επιστημονικές, τεχνολογικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, ενώ οι διατάξεις του άρθρου 22^Α του ν. 4172/2013, όπως αυτές τροποποιήθηκαν από το ν. 4712/2020 και τις νεότερες του ν. 4965/2022 παρέχουν τη φορολογική αντιμετώπιση των δραστηριοτήτων αυτών.

✔ ΕΝΝΟΙΑ

Δραστηριότητες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας είναι οι δημιουργικές εργασίες που αναλαμβάνονται σε συστηματική βάση με σκοπό την αύξηση του αποθέματος της γνώσης, την τεκμηρίωση και χρήση αυτού του αποθέματος για την επινόηση νέων εφαρμογών. Η επιστημονική και τεχνολογική έρευνα διακρίνεται σε:

Βασική έρευνα: είναι οι πρωτότυπες πειραματικές ή θεωρητικές εργασίες ελεύθερης

επιλογής που εκπονούνται με πρωταρχικό σκοπό την απόκτηση νέων γνώσεων, με αποτελέσματα που δεν είναι άμεσα εκμεταλλεύσιμα για εμπορικούς σκοπούς, αλλά δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά και είναι ευρέως διαθέσιμα.

Εφαρμοσμένη έρευνα: είναι οι πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες που εκπονούνται με σκοπό την απόκτηση νέων γνώσεων, εφόσον έχουν συγκεκριμένο πρακτικό στόχο, με αποτελέσματα που έχουν εφαρμογή σε ένα περιορισμένο αριθμό προϊόντων, λειτουργικών διαδικασιών, μεθόδων ή συστημάτων.

Πειραματική ανάπτυξη: είναι οι συστηματικές εργασίες, που βασίζονται στις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί από την έρευνα και την πρακτική εμπειρία και στοχεύουν στην παραγωγή νέων υλικών, προϊόντων και συσκευών, στην εγκατάσταση νέων διαδικασιών, συστημάτων και υπηρεσιών ή στην ουσιαστική βελτίωση αυτών.

✔ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ

Βασικό κριτήριο για τη διάκριση των δραστηριοτήτων επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας σε σχέση με συναφείς επιστημονικές, τεχνολογικές και βιομηχανικές δραστηριότητες είναι η παρουσία σε αυτές ενός αξιόλογου στοιχείου πρωτοτυπίας και η άρση επιστημονικής ή τεχνολογικής αβεβαιότητας. Σύμφωνα με αυτό, υπάγονται στις δραστηριότητες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας ενδεικτικά ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός ή περισσοτέρων πρωτοτύπων, η κατασκευή και λειτουργία πιλοτικών έργων σε πειραματική φάση για να αποκτηθεί εμπειρία και να συνδυαστούν κατασκευαστικές μελέτες και άλλα δεδομένα για τη δημιουργία προδιαγραφών νέων προϊόντων, οι εργασίες βιομηχανικού σχεδιασμού[1] και βιομηχανικής μηχανικής[2], καθώς και η ανάπτυξη προγραμμάτων πρωτότυπου και καινοτόμου λογισμικού, εφόσον επιφέρουν ουσιαστική επιστημονική ή τεχνολογική πρόοδο.

✔ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

– Όλες οι επιχειρήσεις ανεξάρτητα από τη νομική μορφή με την οποία λειτουργούν μπορούν να κάνουν δαπάνες για την εκτέλεση δραστηριοτήτων επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας.

– Οι δαπάνες στις οποίες προβαίνουν οι επιχειρήσεις σχετικά με την εκτέλεση δραστηριοτήτων επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας εκπίπτουν φορολογικά από τα ακαθάριστα έσοδά τους, εφόσον αφορούν ενδεικτικά: αποσβέσεις δαπανών αγοράς, κατασκευής ή επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης κτιρίων και κατά το μέρος που σχετίζονται αποκλειστικά με δραστηριότητες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας,  αποσβέσεις δαπανών αγοράς ή χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού και οργάνων εργαστηριακής υποδομής για το χρονικό διάστημα που χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς σκοπούς,  αποσβέσεις δαπανών αγοράς άυλων περιουσιακών στοιχείων ή αδειών χρήσης εξειδικευμένων επιστημονικών προγραμμάτων Η/Υ που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση της έρευνας, αμοιβές κάθε βαθμίδας προσωπικού που απασχολείται στην εκτέλεση έργου επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας κατά το διάστημα υλοποίησης αυτού,  δαπάνες για ευρύ φάσμα αναλώσιμων όπως και για την αγορά ή την έκδοση διπλώματος ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα ή το εξωτερικό,  δαπάνες σύνδεσης με βάσεις δεδομένων, εθνικά και διεθνή δίκτυα γνώσης, ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες ή άλλες ηλεκτρονικές πηγές εξειδικευμένων γνώσεων και πληροφόρησης.

– Για την εφαρμογή των φορολογικών εκπτώσεων οι δραστηριότητες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας πρέπει να συνδέονται με έργα αποκλειστικά αυτοχρηματοδοτούμενα που υλοποιούνται από την επιχείρηση[3] και η επιχείρηση να τηρεί ιδιαίτερο λογαριασμό στα λογιστικά της αρχεία για τις δαπάνες αυτές.

– Για την πιστοποίηση των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας υποβάλλονται αιτήματα από τις εν λόγω επιχειρήσεις προς την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (Γ.Γ.Ε.Κ.), η οποία καθορίζει τον τύπο, το περιεχόμενο και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά των αιτημάτων αυτών. Στην περίπτωση δε που το αιτούμενο ύψος των δαπανών είναι άνω των 60.000 ευρώ η επιχείρηση πρέπει να υποβάλλει στην Γ.Γ.Ε.Κ. και Έκθεση Διασφάλισης για την πραγματοποίηση των δαπανών και το ύψος αυτών, η οποία υπογράφεται από ορκωτό ελεγκτή, ενώ ο έλεγχος και η πιστοποίηση των δαπανών πρέπει να διενεργηθεί μέσα σε διάστημα 6 μηνών.[4]

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Μόνο εφόσον είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας

[2] Μόνο εφόσον για την υλοποίησή τους απαιτηθεί περαιτέρω έρευνα.

[3] Εξαιρούνται τα έργα που χρηματοδοτούνται από άλλο εθνικό, ευρωπαϊκό ή διεθνή φορέα.

[4] Ισχύει για αιτήματα πιστοποίησης δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας που αφορούν το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής (άρθ. 12 του ν. 4965/2022).