Στο άρθ. 6 του Ν. 4997/2022 (ΦΕΚ 219/Τ.Α΄/25-11-2022)[1] προβλέπεται η μείωση του χρόνου παραγραφής των αξιώσεων του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) για είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές από τα είκοσι (20) στα δέκα (10) έτη και ρυθμίζονται ειδικότερα συναφή ζητήματα.

✔ ΔΕΚΑΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ e-Ε.Φ.Κ.Α.

Το άρθ. 6 αντικαθιστά την κριθείσα ως αντισυνταγματική ρύθμιση του άρθρου 95 του Ν. 4387/2016[2], βάσει της οποίας η παραγραφή των αξιώσεων του Ε.Φ.Κ.Α. ήταν εικοσαετής, και ορίζει ότι, αναδρομικά από την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016, η αξίωση του e-Ε.Φ.Κ.Α. και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και συνδεδεμένες με αυτές απαιτήσεις (πρόσθετα τέλη, τόκους, προσαυξήσεις, πρόστιμα) υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή. Η εν λόγω παραγραφή εκκινεί από την πρώτη ημέρα του έτους που έπεται εκείνου, εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν. Συνεπώς, οι απαιτήσεις, οι οποίες δεν είχαν παραγραφεί με βάση το προϊσχύον δίκαιο του Ν. 4387/2016, υπόκεινται και αυτές στην ανωτέρω δεκαετή παραγραφή, ενώ ο e-Ε.Φ.Κ.Α. έχει προθεσμία δέκα ετών να εισπράξει αναγκαστικά την απαίτησή του, άλλως αυτή παραγράφεται. Η παραγραφή διακόπτεται στις περιπτώσεις διακοπής της παραγραφής των χρηματικών απαιτήσεων του Δημοσίου, καθώς και με την κοινοποίηση της πράξης βεβαίωσης της απαίτησης προς τον υπόχρεο.

✔ ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΤΟΥ e-Ε.Φ.Κ.Α.

Θεσπίζεται, επίσης, μείωση του χρόνου παραγραφής από τα δέκα (10) στα πέντε (5) έτη της δυνατότητας του e-Ε.Φ.Κ.Α. προς είσπραξη της απαίτησής του, η οποία θα γεννηθεί λόγω ασφαλιστέας εργασίας από την 1.1.2026 και εφεξής.

✔ ΠΑΡΑΓΕΡΓΑΜΜΕΝΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ

Προβλέπεται ότι οι οφειλές, ο χρόνος παραγραφής των οποίων μειώνεται αναδρομικά στη δεκαετία, καθίστανται παραγεγραμμένες, αν δεν διακόπηκε με κάποιο γεγονός η δεκαετής παραγραφή, ακόμη και αν έχει κοινοποιηθεί ατομική ειδοποίηση στον οφειλέτη ή αυτός κατέβαλε ποσά έναντι της βεβαιωθείσας οφειλής ή η οφειλή έχει υπαχθεί σε ρύθμιση μετά το πέρας του χρόνου παραγραφής. Ποσά που καταβλήθηκαν έναντι της παραγεγραμμένης οφειλής δεν αναζητούνται.

✔ ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Έλεγχοι εργοδοτών, που διενεργούνται κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου ή που θα διενεργηθούν προς διερεύνηση καταγγελίας που έχει υποβληθεί μέχρι τις 30.6.2022 και καλύπτουν περιόδους μισθωτής απασχόλησης από την 1.1.2006 έως και τις 31.12.2011, ολοκληρώνονται χωρίς βεβαίωση των απαιτήσεων εις βάρος του εργοδότη, δεδομένου ότι κατά τη στιγμή του ελέγχου, ως προς τις αναφερόμενες χρονικές περιόδους, το δικαίωμα προς εν ευρεία έννοια βεβαίωση έχει παραγραφεί. Επιτρέπεται, επίσης, η ενημέρωση της ασφαλιστικής ιστορίας των ασφαλισμένων μισθωτών με καταχώριση των πραγματικών στοιχείων ασφάλισης που προκύπτουν από τα ευρήματα του ελέγχου.

✔ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ

Προς το σκοπό της θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή και της προσαύξησης του ποσού της σύνταξής τους, οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι απαιτήσεις κατά των οποίων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έχουν υποπέσει στην παραγραφή που προβλέπει ο παρών νόμος, δικαιούνται να ζητήσουν τον συνυπολογισμό του συνόλου ή μέρους του ασφαλιστικού χρόνου, για τον οποίο οι αξιώσεις του e-Ε.Φ.Κ.Α. προς είσπραξη των ως άνω απαιτήσεων έχουν παραγραφεί. Οι εν λόγω μη μισθωτοί ασφαλισμένοι πρέπει να υποβάλλουν σχετική αίτηση ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης και να καταβάλουν για τον ασφαλιστικό χρόνο, για τον οποίο αιτούνται να εξαιρεθεί από την παραγραφή, το σύνολο των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών και των συνδεδεμένων με αυτές απαιτήσεων.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Ν. 4997/2022: «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις»

[2] Ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85/Τ.Α΄/12.05.2016): «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας – Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού − συνταξιοδοτικού συστήματος − Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις»