Την 1^η/01/2022 τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Κανονισμός (ΕΕ) με αριθμό 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και για την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) με αριθμό 834/2007 του Συμβουλίου (εφεξής «ο Κανονισμός»). Η ημερομηνία εφαρμογής του μετατέθηκε κατά ένα έτος από τον Κανονισμό (ΕE) 2020/1693, λαμβανομένης υπόψη της έξαρσης της πανδημίας COVID-19 και της σχετικής κρίσης της δημόσιας υγείας. Ο Κανονισμός αποσκοπεί στην αναθεώρηση και ενίσχυση των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων σχετικά με το σύστημα ελέγχου, το καθεστώς εμπορίας και τους κανόνες παραγωγής. Με αυτόν τον τρόπο, ο Κανονισμός στοχεύει στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, στην εναρμόνιση και απλούστευση των κανόνων, καθώς και στην αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα βιολογικά προϊόντα και στο λογότυπο βιολογικής παραγωγής της Ε.Ε..           

Τα βασικά σημεία του νέου Κανονισμού

Η αναθεώρηση του Κανονισμού για τη παραγωγή και επισήμανση των βιολογικών προϊόντων αποδείχθηκε απαραίτητη λόγω των σημαντικών αλλαγών που έχει υποστεί ο τομέας.

✔ Αυστηρότεροι έλεγχοι: Όλοι οι φορείς σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων (αγρότες, κτηνοτρόφοι, μεταποιητές, έμποροι, εισαγωγείς) ελέγχονται επιτόπου τουλάχιστον μία φορά το χρόνο (ή μία φορά κάθε δύο χρόνια εάν διαπιστωθεί ότι συμμορφώθηκαν κατά τα τρία τελευταία έτη).

✔ Δικαιότερος ανταγωνισμός: Οι παραγωγοί τρίτων χωρών που επιθυμούν να πωλήσουν τα προϊόντα τους στην Ε.Ε. πρέπει να συμμορφώνονται με τους ίδιους κανόνες με τους παραγωγούς της Ε.Ε. (αρχή της συμμόρφωσης). Οι ισχύοντες κανόνες, βάσει των οποίων οι χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. πρέπει να συμμορφώνονται με παρόμοια πρότυπα (αρχή της ισοδυναμίας), θα καταργηθούν σταδιακά.

✔ Μόλυνση με παρασιτοκτόνα: Οι γεωργοί πρέπει να λάβουν προληπτικά μέτρα για να αποφευχθεί η μόλυνση σε περίπτωση ατυχήματος με μη εγκεκριμένα φυτοφάρμακα ή λιπάσματα. Ένα προϊόν χάνει τον χαρακτηρισμό του ως βιολογικό εάν η μόλυνση οφείλεται σε απάτη ή αμέλεια. Τα κράτη μέλη που έχουν κατώτατα όρια για μη επιτρεπόμενες ουσίες σε βιολογικά τρόφιμα μπορούν να συνεχίσουν να τα εφαρμόζουν, αλλά πρέπει να δέχονται στις αγορές τους και βιολογικά τρόφιμα από άλλες χώρες της Ε.Ε. (Οι κανόνες κατά της μόλυνσης θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή το 2025).

✔ Καλύτερη προμήθεια βιολογικών σπόρων και ζώων: Σε κάθε κράτος μέλος συγκροτείται μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων σχετικά με τη διαθεσιμότητα βιολογικών σπόρων και ζώων.

✔ Μικτές καλλιεργήσιμες εκτάσεις: Οι γεωργοί μπορούν να παράγουν συμβατικά και βιολογικά προϊόντα, αλλά πρέπει να διαχωρίζουν ξεκάθαρα τις γεωργικές τους δραστηριότητες.

✔ Οι διαδικασίες πιστοποίησης για τους μικρούς αγρότες διευκολύνονται.

✔ Περιλαμβάνονται νέα προϊόντα όπως το αλάτι, ο φελλός και τα αιθέρια έλαια, ενώ ενδέχεται να προστεθούν άλλα προϊόντα αργότερα.

Πιστοποίηση – Επίσημοι έλεγχοι και επισήμανση

Οι επιχειρήσεις (ήτοι παραγωγοί, μεταποιητές και διανομείς) πρέπει να κοινοποιούν στις αρμόδιες αρχές τις δραστηριότητές τους, προκειμένου να πιστοποιηθεί επισήμως η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες βιολογικής παραγωγής και επισήμανσης. Ο Κανονισμός καθιερώνει ένα νέο σύστημα ομαδικής πιστοποίησης για τους γεωργούς μικρών εκμεταλλεύσεων, καθιστώντας το ευκολότερο για αυτούς να επιλέγουν τη βιολογική γεωργία.

Περαιτέρω, το σύστημα ελέγχου ενισχύεται μέσω αυστηρότερων μέτρων προφύλαξης και ουσιαστικότερων ελέγχων της αλυσίδας εφοδιασμού βάσει ανάλυσης κινδύνου. Κατ’ αρχήν διενεργούνται, ετησίως, επιτόπιοι έλεγχοι στις επιχειρήσεις. Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν έχουν βρεθεί ενδείξεις μη συμμόρφωσης κατά τους ελέγχους των 3 προηγούμενων ετών, η περίοδος μεταξύ δύο φυσικών επιτόπιων επιθεωρήσεων μπορεί να παραταθεί σε 2 έτη κατ’ ανώτατο όριο.

Εάν ένας φορέας ελέγχου έχει υπόνοιες ότι μια επιχείρηση προσπαθεί να διαθέσει στην αγορά μη εγκεκριμένο προϊόν ως «βιολογικό», οφείλει να διενεργήσει επίσημη έρευνα και να απαγορεύσει προσωρινά τη διάθεσή του στην αγορά, περιμένοντας το αποτέλεσμα της έρευνας. Σε περίπτωση σοβαρών ή επανειλημμένων παραβάσεων, μπορεί να απαγορευτεί στις επιχειρήσεις η πώληση προϊόντων που περιγράφονται ως βιολογικά για δεδομένη περίοδο ή να ανακληθεί το πιστοποιητικό τους. Οι ειδικοί έλεγχοι όσον αφορά τη βιολογική γεωργία συμπληρώνονται από τους γενικούς κανόνες της Ε.Ε. για τους επίσημους ελέγχους σε ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα.

Πηγή: ec.europa.eu  europarl.europa.eu

                                                                                                                     Χριστίνα Ζήση
                                                                                                                             Δικηγόρος
                                                                               Δ.Μ.Σ. Αστικού Δικαίου E.Κ.Π.Α.