Με την με αριθμό 1567/2022 απόφασή του το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, εφαρμόζοντας τις διατάξεις του Ν. 1733/1987[1], έκρινε ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κηρύσσεται άκυρο, όταν στην περιγραφή της εφεύρεσης επαναλαμβάνονται τα ουσιώδη τεχνικά χαρακτηριστικά της πρώτης και της δεύτερης εφεύρεσης, όπως αυτά συμπεριλήφθηκαν στις αξιώσεις, χωρίς ο εφευρέτης να αποκαλύπτει την πληροφορία, δηλαδή να φανερώνει το μυστικό που περιέχει διδασκαλία ως προς την λύση του τεχνικού προβλήματος. Λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη του τις διατάξεις του Π.Δ. 259/1997^[2], κατέληξε στην παραδοχή ότι καταχωρισθέν σχέδιο ή υπόδειγμα κηρύσσεται άκυρο, όταν δεν διαπιστωθεί η ύπαρξη ουσιωδών διαφορών με τα προγενέστερα αντιπαρατιθέμενα σχέδια ή υποδείγματα.

✔ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Από το συνδυασμό των άρ. 7 και 15 παρ. 1 του Ν. 1733/1987  συνάγονται τα ακόλουθα: τυπική προϋπόθεση για την κατάθεση μίας αίτησης χορήγησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (εφεξής Ο.Β.Ι.) αποτελεί η συμπερίληψη σε αυτή τόσο της περιγραφής της εφευρέσεως όσο και των αξιώσεων του εφευρέτη. Η περιγραφή χρησιμοποιείται για την ερμηνεία των αξιώσεων. Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κηρύσσεται άκυρο με δικαστική απόφαση, αν η περιγραφή που επισυνάπτεται σε αυτό δεν είναι τόσο λεπτομερής και ακριβής, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή της εφεύρεσης από ειδικό. Ακολούθως, από τα άρ. 2 και 16 παρ. 1  του Π.Δ. 259/1997 προκύπτουν τα εξής: σχέδιο ή υπόδειγμα είναι η εξωτερικά ορατή εικόνα ενός προϊόντος π.χ. το περίγραμμα, το χρώμα και το σχήμα του προϊόντος. Λόγος, δε, ακυρότητας ενός σχεδίου είναι, μεταξύ άλλων, η έλλειψη νεωτερισμού και ατομικού χαρακτήρα, η οποία συντρέχει, όταν ένα προγενέστερο σχέδιο, που είναι πανομοιότυπο ή δεν προξενεί διαφορετική συνολική εντύπωση, έχει αποκαλυφθεί στο κοινό.

✔ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΡΙΝΟΜΕΝΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

Οι εναγόμενοι έλαβαν από τον Ο.Β.Ι., κατόπιν σχετικής τους αίτησης, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεσή τους η οποία, σύμφωνα με την περιγραφή της, αφορά μια κυματοειδή τραγανή γκοφρέτα – μπισκότο και μια ειδική συσκευασία, σχήματος κόλουρου κώνου, στην οποία τοποθετείται η γκοφρέτα – μπισκότο. Εν συνεχεία, οι εναγόμενοι έλαβαν από τον Ο.Β.Ι., κατόπιν σχετικής αίτησης, πιστοποιητικό καταχώρησης σχεδίου για την κυλινδρική μεταλλική συσκευασία γκοφρετών με πεπλατυσμένη κάτω βάση.

Η ενάγουσα, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της παραγωγής και εμπορίας γκοφρετών σχήματος πούρου «V.» που περιέχονται σε κυλινδρική συσκευασία υπό το καταχωρισθέν σήμα «C.»., άσκησε κατά των εναγομένων αγωγή περί ακύρωσης του απονεμηθέντος σε αυτούς διπλώματος ευρεσιτεχνίας, προβάλλοντας ως λόγο ακύρωσης την ελλιπή περιγραφή της εφεύρεσης, καθώς και αγωγή περί ακύρωσης του καταχωρισθέντος σχεδίου τους, επικαλούμενη ως λόγους ακύρωσης την έλλειψη νεωτερισμού και ατομικού χαρακτήρα.

✔ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Το Δικαστήριο έκανε δεκτή ως ουσία βάσιμη την αγωγή περί ακύρωσης του επίδικου διπλώματος ευρεσιτεχνίας και κήρυξε το δίπλωμα άκυρο, αφού έκρινε ότι η επισυναπτόμενη στο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας περιγραφή, που επαναλαμβάνει τα συμπεριληφθέντα στις αξιώσεις ουσιώδη τεχνικά χαρακτηριστικά των δύο εφευρέσεων, δεν αρκεί για την εφαρμογή των εφευρέσεων αυτών από ειδικό. Έκανε, επίσης, δεκτή την αντικειμενικώς σωρευθείσα αγωγή περί ακύρωσης του σχεδίου και κήρυξε το σχέδιο άκυρο, αποφαινόμενο, ότι απουσιάζει από αυτό ο νεωτερισμός, αφού η επίδικη συσκευασία δεν διαφοροποιείται από τις αντιπαρατιθέμενες προγενέστερες συσκευασίες. Από τα ανωτέρω κριθέντα με την προαναφερόμενη απόφαση προκύπτουν σαφώς τα ακόλουθα:

– το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας κηρύσσεται άκυρο, όταν η περιγραφή της εφεύρεσης δεν είναι λεπτομερής, δηλαδή λείπει από αυτή οποιοσδήποτε τεχνικός κανόνας που θα επιτρέψει στον μέσο ειδικό να επαναλάβει τις εφευρέσεις (όπως π.χ. το πάχος και η τυπική πυκνότητα της γκοφρέτας, ή η σύσταση της συσκευασίας).

– σχέδιο ή υπόδειγμα (εν προκειμένω η συσκευασία) κηρύσσεται άκυρο λόγω έλλειψης νεωτερισμού, όταν διαπιστωθεί ότι είναι πανομοιότυπο με προγενέστερα σχέδια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση του νεωτερισμού ούτε η διαφορετικότητα των προϊόντων στα οποία τα συγκρινόμενα σχέδια έχουν εφαρμοσθεί (π.χ. σε γκοφρέτες η μια συσκευασία και σε εδέσματα από συκώτι πάπιας οι άλλες), ούτε τα μη εμφαινόμενα στην αίτηση καταχώρισης χαρακτηριστικά των αντιπαρατιθέμενων σχεδίων (π.χ. άνοιγμα της μιας συσκευασίας με τη μέθοδο «peel off» και των λοιπών με την μέθοδο «easy open» σαν κονσέρβα).

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Ν. 1733/1987 (ΦΕΚ 171/Τ.Α΄/22-09-1987): «Μεταφορά τεχνολογίας, εφευρέσεις, τεχνολογική καινοτομία και σύσταση Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας», όπως αυτός ισχύει σήμερα, μετά τις τροποποιήσεις του Ν.4982/2022 (ΦΕΚ 195/Τ.Α΄/15-10-2022): «Ίδρυση, ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων – Ενιαίο πλαίσιο ρύθμισης για τους φορείς Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων και άλλες διατάξεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης»

[2] Π.Δ. 259/1997 (ΦΕΚ 185/Τ.Α΄/19-09-1997): «Διατάξεις εφαρμογής του Διακανονισμού της Χάγης για τη διεθνή κατάθεση των βιομηχανικών σχεδίων και υποδειγμάτων που κυρώθηκε με το Ν. 2417/1996 και διατάξεις για τον εθνικό τίτλο προστασίας», όπως ισχύει μετά τις τροποποιήσεις του Π.Δ. 161/2002 (ΦΕΚ 149/Τ.Α΄/26-06-2002): «Προσαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος 259/1997 προς τις διατάξεις της Οδηγίας 98/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Οκτωβρίου 1998 για τη νομική προστασία σχεδίων και υποδειγμάτων»