Το ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στις περιόδους των εκπτώσεων είναι ότι δεν γνωρίζουν, αν οι εκπτώσεις που προσφέρονται είναι πραγματικές ή πλασματικές. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου των πλασματικών εκπτώσεων και την προστασία των καταναλωτών από φαινόμενα αισχροκέρδειας, ορίστηκε νέος τρόπος υπολογισμού των εκπτώσεων και τέθηκε σε εφαρμογή ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής καταγγελιών από τους καταναλωτές. Με τον τρόπο αυτό, το κράτος μπορεί να ελέγχει τους εμπόρους που επιχειρούν να παραπλανήσουν τους καταναλωτές και να τους επιβάλλει τα προβλεπόμενα στο νόμο πρόστιμα.

Κατά την περίοδο των εκπτώσεων, παρατηρείται, συχνά, ότι οι διαφημιζόμενες στα καταστήματα εκπτώσεις γίνονται επί τεχνητά διογκωμένων τιμών και όχι επί των πραγματικών τιμών των προϊόντων. Για τη διασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών και την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των εμπόρων, ορίστηκε ένας καινούριος τρόπος παρουσίασης της ανακοίνωσης μείωσης τιμής (έκπτωσης) και δημιουργήθηκε μία νέα ψηφιακή πλατφόρμα υποβολής καταγγελιών για τους καταναλωτές που θεωρούν ότι έχουν πέσει θύματα παραπλάνησης ή εξαπάτησης. Μέσω της πλατφόρμας αυτής, δίδεται στο κράτος η δυνατότητα να ελέγχει, αν οι εκπτώσεις που προσφέρονται είναι πραγματικές ή είναι πλασματικές.

• ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

Ανακοίνωση μείωσης τιμής είναι: οι εκπτώσεις, οι προσφορές και οι ειδικές προσφορές BLACK FRIDAY και CYBER MONDAY, οι οποίες υπόκεινται στον έλεγχο του κράτους.

Δεν είναι ανακοίνωση μείωσης τιμής και είναι εκτός του κρατικού ελέγχου: η σύγκριση των τιμών ενός πωλητή με τις τιμές άλλων πωλητών, τα προγράμματα επιβράβευσης πελατών και οι προσφορές της μορφής «ένα συν ένα δώρο» ή «δύο στην τιμή του ενός».

• ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ

Πραγματική είναι η έκπτωση, όταν λαμβάνεται ως τιμή αναφοράς (προγενέστερη τιμή) η χαμηλότερη τιμή που είχε το προϊόν κατά τη διάρκεια χρονικού διαστήματος όχι συντομότερου των τριάντα (30) ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.[1] Σε κάθε ανακοίνωση περί μείωσης τιμής η προγενέστερη τιμή πρέπει να υποδεικνύεται.

Πλασματική είναι η έκπτωση, όταν λαμβάνεται ως τιμή αναφοράς μια τεχνητά διογκωμένη τιμή ή μια προγενέστερη ή μεταγενέστερη των τριάντα ημερών τιμή. Στην κατηγορία αυτή συγκαταλέγεται η περίπτωση κατά την οποία ένας έμπορος αυξάνει απότομα την τιμή ενός προϊόντος λίγες μέρες πριν από τις εκπτώσεις και εφαρμόζει στην αυξημένη αυτή τιμή μια φαινομενικά πολύ μεγάλη έκπτωση.

• Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ 

Για την προστασία των καταναλωτών από παραπλανητικούς ισχυρισμούς των εμπόρων περί μείωσης των τιμών, πέραν του τετραψήφιου τηλεφωνικού αριθμού (1520) που εξακολουθεί να ισχύει, τέθηκε πρόσφατα σε εφαρμογή η ψηφιακή πλατφόρμα υποβολής καταγγελιών, η οποία είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (kataggelies.mindev.gov.gr).[2] Μέσω αυτής οι καταναλωτές μπορούν να καταγγείλουν παραβάσεις της καταναλωτικής νομοθεσίας και περιπτώσεις αισχροκέρδειας που λαμβάνουν χώρα είτε στην Ελλάδα είτε εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν επώνυμη ή ανώνυμη καταγγελία, ενώ η πλατφόρμα υποδεικνύει σε αυτούς τον αρμόδιο για την υποβολή και τον έλεγχο της καταγγελίας τους φορέα. Οι παραβάσεις για τις οποίες οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες χωρίζονται στην πλατφόρμα σε επτά (7) κατηγορίες και αφορούν σε:

– καταναλωτικά αγαθά, όπως τρόφιμα, καλλυντικά, φάρμακα, ηλεκτρική ενέργεια και καύσιμα. Για τις παραβάσεις της κατηγορίας αυτής μπορούν να γίνονται καταγγελίες σχετικές με ζητήματα νοθείας και ελλιποβάρειας καυσίμων, αθέμιτης κερδοφορίας από πώληση αγαθών και παραπλανητικών διαφημίσεων.

– υπηρεσίες

– τραπεζικές υπηρεσίες

– ασφαλιστικές και λοιπές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες

– εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών

– ζητήματα ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους

– προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Ο αρμόδιος φορέας ελέγχου διερευνά αμέσως την καταγγελία και επιβάλει στον έμπορο που προσφέρει πλασματικές εκπτώσεις τα προβλεπόμενα από το νόμο πρόστιμα, τα οποία μπορούν να φτάσουν μέχρι και στο 4% του συνολικού τζίρου της επιχείρησης.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Άρθ. 15 του Ν. 4177/2013 (ΦΕΚ 173/Τ.Α΄/8-8-2013) ο οποίος φέρει τίτλο: «Κανόνες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών και άλλες διατάξεις», όπως αυτό ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθ. 6 του Ν. 4965/2022 (ΦΕΚ 162/Τ.Α΄/2-9-2022) ο οποίος φέρει τίτλο: «Εξυγίανση των Ναυπηγείων Ελευσίνας και άλλες διατάξεις αναπτυξιακού χαρακτήρα»

[2] Βλ. Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Τελευταία Νέα: «Συνέντευξη τύπου της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων για τον πρακτικό οδηγό παρουσίασης πραγματικών εκπτώσεων και την πλατφόρμα υποβολής καταγγελιών από καταναλωτές», 11-1-2023, διαθέσιμο στο: https://www.mindev.gov.gr/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%cf%8d%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b7%ce%b3%ce%b5%cf%83%ce%af-7/ , ημ/νία πρόσβασης 24-1-2023